Jessica von Bredow Werndl (GER) - TSF Dalera BB
FEI Dressage European Championships Riesenbeck 2023
© DigiShots
Jessica von Bredow Werndl (GER) - TSF Dalera BB FEI Dressage European Championships Riesenbeck 2023 © DigiShots DigiShots

Column Henk Jan Vroom | “Hoe moeten we weer medailles winnen?”

Dressuur EK dressuur Riesenbeck EK Riesenbeck 2023

In zijn interview met mevrouw Boelhouwer, directeur topsport bij de KNHS, legt Jacob Melissen haar het vuur aan de schenen: “Hoe moeten we weer medailles winnen?” Bij het stellen van deze vraag legt hij ook de vinger op wat volgens velen de zere plek is: Melissen meent dat de oorzaak gezocht moet worden in het feit dat de talentvolle paarden naar het buitenland vertrekken. Ik ben het niet helemaal met hem eens.

Advertisement

Hoe moeten we weer medailles winnen?

Deskundig opgeleid

Het bewijs is te vinden door goed te kijken naar de paarden die in de top mee lopen. Een aantal daarvan zijn verre van ideaal gebouwde paarden, die door zeer deskundige ruiters zijn opgeleid tot de balletdansers die we afgelopen weekend in de ring gezien hebben. Video’s van deze paarden in hun beginjaren zijn soms nog te vinden op Youtube en de kopers stonden toen zeker niet in de rij voor deze paarden, laat staan dat ze Pavo cup winnaars waren. Omgekeerd zie je veel paarden die als toekomstig toptalent werden beschouwd nooit meer terug in de wedstrijdring. Soms vallen ze af door blessures, waarvan je je af kunt vragen of die door pech of door gebrek aan rijkunst veroorzaakt werden. Een ander maal blijken de grote bewegingen die ze toonden als jong paard niet te voorspellen of deze paarden ook geschikt zijn voor de verzamelde oefeningen.

Geringe aantal degelijk opgeleide ruiters 

Goede paarden zijn er genoeg in Nederland, daar ben ik van overtuigd. Dat is het probleem niet. Waar het wél aan ligt, is het geringe aantal degelijk opgeleide ruiters, die in staat zijn om zelf een paard op te leiden naar het hoogste niveau. Aangemoedigd door juryleden die ‘een beetje spanning’ wel door de vingers willen zien en spektakel hoog waarderen, geven wedstrijdruiters de jonge paarden niet de kans op een degelijke basisopleiding. De winnende paarden kunnen wel groot bewegen, maar missen balans en verfijning. De werkelijke talenten krijgen geen kans als jong paard en verdwijnen naar de amateursport, of…naar het buitenland. Zodat wij dan later kunnen klagen dat de talentvolle paarden allemaal verkocht worden.

Oplossing tweeledig

In mijn ogen is de oplossing voor dit probleem tweeledig: ten eerste een aanpassing van de jurering, waarbij de basisproeven gewaardeerd worden op de basiseigenschappen: takt, balans, ontspanning, rijplezier en niet op spektakel. Ruiters worden dan gestimuleerd om meer aandacht aan rijkunstige elementen te geven en zijn niet gefocussed op grote bewegingen en veel bombarie. Een bijkomend voordeel is dat de werkelijk eenvoudige paarden ook een kans hebben om punten te halen in een gelijk speelveld en niet gefrustreerd naar huis gaan omdat ze het toch niet winnen van die bewegingswonders.

Instructeurs missen degelijke basisopleiding

Het tweede element waar naar gekeken zou moeten worden is het opleidingtraject van de jonge ruiters. Instructeurs missen vaak zelf een degelijke basisopleiding en ontlenen hun populariteit aan hun eigen wedstrijdresultaten. Daarmee kan je geen leerlingen opleiden. In het huidige systeem ligt sterk de nadruk op het ontwikkelen van “talent”. Een klein groepje jonge ruiters wordt geselecteerd als talent, omdat de omstandigheden op dat moment toevallig gunstig zijn. Een andere grote groep hardwerkende en zeer gemotiveerde jonge mensen die toevallig niet in de gelukkige omstandigheden zijn, valt daarmee uit de boot. Dat is jammer, want als ik mocht kiezen, nam ik liever die jongen of meisje onder mijn hoede die ‘s ochtends als eerste komt helpen vegen, dan de jongedame in dat roze vrachtwagentje die haar pony door haar moeder laat opzadelen. De jeugd heeft de toekomst, maar omgekeerd geldt ook ‘zonder goed opgeleide jeugd geen toekomst’. 

Tekst: Henk Jan Vroom voor De Hoefslag