Paardengedrag beter begrijpen: “Begin bij jezelf”

Paarden communiceren niet alleen onderling met elkaar, maar ook met jou. Begrijp je paard door de natuurlijke gedragsvoorkeur van je paard te leren kennen. Wat zijn de verschillen in paarden? En veranderen paarden in hun gedrag naarmate ze ouder worden? 

Esther Huisman van HorseProfile vertelt je er alles over.

Introvert of extravert paard

Net als ieder mens heeft ook ieder paard een eigen persoonlijkheid. Bij organisaties wordt er vaak gebruikt gemaakt van teambuilding door middel van het DISC-model gebruikt. 

Op die manier krijg je inzicht in je eigen gewoontes en wat voor invloed jouw gedrag heeft op je omgeving. Ben jij meer introvert of extravert? “Bij paarden kun je dit ook terugzien. Het ene paard is meer gericht op soortgenoten dan anderen. Paarden blijven altijd kuddedieren, maar je ziet bijvoorbeeld wel dat een paard die meer gericht is op zijn soortgenoten eerder gaat hinniken als er een paard weggehaald wordt. 

Terwijl een andere juist liever zijn eigen ding staat te doen in de wei.” Dat is nog maar één verschil, maar zo heb je natuurlijk nog veel meer verschillen. Wanneer je paard een andere voorkeur heeft dan jij, kun je ook juist veel van hem leren. Het betekent wel dat jij je gedrag meer moet afstemmen op je paard dan wanneer je meer op elkaar lijkt qua voorkeursstijl. 

De gewoontes van jezelf en je paard

Esther is organisatiepsycholoog en heeft HorseProfile opgericht omdat ze ziet dat mensen vaak iets doen zonder stil te staan wat voor effect hun gedrag heeft op de omgeving, vaak uit gewoonte. 

Maar is het wel handig om het op deze manier aan te pakken? In de paardenwereld is dat net zo volgens haar. 

“We doen wat voor ons normaal is, maar dat is lang niet altijd de manier die het paard prettig vindt. Als je effectief wilt samenwerken, dan is het nodig om jouw gedrag af te stemmen op de voorkeuren van de ander, en de ander op de voorkeuren van jou. Op die manier maak je optimaal gebruik van elkaars kwaliteiten.” Ze vindt dat wij als ruiter en paardenhouder de verantwoordelijkheid hebben om ons gedrag af te stemmen op de voorkeur van ons paard.: 

“Jij houdt misschien van uitgebreid poetsen, maar je paard vindt daar niets aan. Dat is dan zijn gedragsvoorkeur. Wanneer je begrijpt dat dit voor je paard niet prettig is, kun je je aanpassen en de volgende keer een korte poetsbeurt geven. En andersom ook als je paard het prettiger vindt om wel een lange poetsbeurt te krijgen, maar jij daar niet van houdt.

Gedragsvoorkeuren zijn aangeboren

Gedragsvoorkeuren bij paarden zijn voor een deel aangeboren. Je ziet het verschil in karakter al bij veulens. Het ene veulen blijft dicht bij de moeder terwijl het andere veulen wat brutaler is. De natuurlijke voorkeursstijlen bij mensen en paarden blijven gedurende hun leven min of meer gelijk. Dat hoeft niet te rekenen dat je paard nooit ander gedrag zal vertonen. Een mooi voorbeeld is het verhaal van ouder paard van een stalgenoot van Esther. 

“Het was een dominant paard. Ze ging er regelmatig mee op buitenrit. In het begin was het paard wat stram, maar zodra hij op stoom kwam dan wilde hij vooroplopen en hard galopperen. Dat gedrag zat er al in sinds hij jong was en is dus niet veranderd toen hij al eind twintig was.”

Welzijn van je paard

Volgens Esther kan het inzien van kleine dingen al een groot verschil maken. Wat heeft je paard nodig? Een mensgerichte introverte ruiter is vriendelijk, rustig en geduldig, maar vindt het lastig om grenzen aan te geven. Een dominant paard ziet jou niet vanzelfsprekend als leider, als je niet duidelijk en consequent genoeg bent. Zo’n paard kan dan over jouw grenzen heengaan en dat kan gevaarlijke situaties opleveren. 

“Er was iemand in deze situatie en die dacht na om zijn paard te verkopen. Deze persoon vond het niet fijn om streng te zijn, maar toen hij consequent en duidelijk werd tegenover zijn paard, zag hij al na een paar weken het verschil. De communicatie verbeterde en daarmee werd de situatie ook beter. Soms komt een ruiter tot de conclusie dat er geen goede match is tussen hem en het paard. Vaak voelde hij dat van tevoren ook al aan, en geeft HorseProfile de bevestiging van dit gevoel.” 

Je moet je als ruiter beseffen dat het niet aan je paard ligt, maar aan jezelf en hoe je ermee omgaat. Een paard kan hier namelijk ook heel ongelukkig van worden. Het is ook een stukje welzijn van je paard om aan zijn behoeften te voldoen.

Bewustwording

Het gaat hierbij vooral om de bewustwording als ruiter en hoe je je eigen gedrag beter kunt afstemmen op je paard. Als je als ruiter voorzichtig bent, houdt van routine en veel dingen herhaalt dan is dat wie jij bent. Maar als je dan een paard hebt die van afwisseling en uitdaging houdt dan gaat dat paard tijdens het rijden zijn eigen slingers ophangen. Als je als ruiter dan uit je comfortzone stapt en het paard afwisseling biedt tijdens het rijden dan zal de communicatie een stuk beter zijn. Andersom geldt dat natuurlijk ook. 

“Je doe het niet bewust verkeerd, maar vanuit jouw gewoonte. Die gewoonte kan voor je paard anders zijn. Begin dus altijd eerst bij jezelf. Kijk naar wie jij bent en dan naar wat voor type paard je hebt. Als je dat weet dan kun je jouw gedrag afstemmen op de behoefte van je paard. Waardoor je je paard beter begrijpt, prettiger met hem omgaat en effectiever traint met betere resultaten. Niet alleen je paard zal blijer zijn, maar jijzelf ook.

Esther Huisman - Foto: Dako fotografie

Bron: De Hoefslag