5 meest gestelde vragen over ruwvoer

Categorie ruwvoer

Ruwvoer is een plantaardig voermiddel dat geen of een enkele eenvoudige bewerking heeft gehad. Gras, voordroogkuil en hooi zijn de meest gangbare ruwvoeders voor paarden, maar ook luzerne, bietenpulp en stro vallen onder de categorie ruwvoer.

1. Wat is het verschil tussen hooi en kuil?

Het grootste verschil tussen hooi en voordroogkuil wordt veroorzaakt door de duur van drogen op het land en of het wel of niet in folie is gewikkeld. Over het algemeen heeft hooi een hoger vezelgehalte en een lager eiwitgehalte dan voordroogkuil. Wat het suiker betreft, wordt vaak gedacht dat voordoorkuil een lager suikergehalte bevat dan hooi. Uit duizenden ruwvoeranalyses van Pavo blijkt hier echter weinig verschil in te zitten. De leeftijd van het gras bij maaien en het tijdstip van maaien zijn zowel bij hooi als kuil bepalend voor de voedingswaarden. In de volksmond wordt er vaak gesproken van een ‘vroege’ en ‘late’ snede. Bij een late snede is het merendeel van de suikers al door de plant verbruikt om te groeien. Voor paarden die gevoelig zijn voor suikers raden we dan ook aan om op zoek te gaan naar een late snede en dat ‘s ochtends gemaaid is. Koeienkuil is overigens iets anders dan voordroogkuil en is door de structuur, zuurtegraad en het suikeren eiwitgehalte absoluut niet geschikt voor paarden!

2. Waarom is ruwvoer zo belangrijk voor paarden?

Kauwen

In de natuur kauwt een paard veertien tot zestien uur per dag en maakt daarbij wel veertigduizend (!) kauwbewegingen. Hierdoor maken ze speeksel aan. In tegenstelling tot de mens maakt een paard alleen speeksel aan wanneer hij kauwt. Door de vele vezels in ruwvoer kauwt een paard vele malen langer op ruwvoer dan op krachtvoer, en wordt op deze manier dus meer speeksel geproduceerd. Een ruwvoermix kun je mengen met krachtvoer om zo het kauwen (en daarmee de speekselproductie) extra te stimuleren. 

Speeksel

Speeksel speelt niet alleen een belangrijke rol als glijmiddel voor voedsel; het neutraliseert ook het zure maagsap. Zuur maagsap is nodig voor de vertering van voedsel en voor het onschadelijk maken van bacteriën en andere ongewenste zaken. Kauwen en de constante aanwezigheid van voedsel in de maag dempt de zuurgraad en voorkomt maagproblemen, zoals maagzweren. Pectine is een oplosbare vezel die een dik slijm in het maagdarmstelsel vormt, wat het maagslijmvlies beschermt. 

Darmen 

Naast het stimuleren van kauwen, hebben vezels in ruwvoer nog een andere belangrijke functie; ze voeden de bacteriën in de dikke- en blindedarm. Bacteriën in de dikke- en blindedarm voeden zichzelf met de vezels uit ruwvoer en produceren hierbij vluchtige vetzuren. Dit proces heet fermentatie. De vluchtige vetzuren worden vervolgens afgegeven aan de bloedbaan, waardoor je paard het als energiebron kan verbruiken. 

Conditie 

Voor paarden die moeilijk in conditie te houden zijn, is het extra aanvullen van ruwvoervezels vaak een stuk effectiever dan meer krachtvoer te geven.

3. Hoeveel ruwvoer eet een paard per dag?

Als je het hebt over de hoeveelheid ruwvoer voor paarden, kom je al snel het woordje ‘drogestof’ tegen. Drogestof is het ruwvoer dat overblijft als je al het vocht eruit haalt en waarmee wordt gerekend. De regel is: een paard moet dagelijks ongeveer 1,5% van zijn lichaamsgewicht aan droge stof uit ruwvoer binnenkrijgen. Om het makkelijk te maken verschilt het droge stofgehalte ook nog eens per ruwvoer product. 

Gemiddelde drogestofgehaltes: - Gras: 20% tot 25% - Voordroogkuil: 60% tot 70% - Hooi: 80% tot 90% 

Bereken in 5 stappen hoeveel ruwvoer jouw paard nodig heeft 

1. Bepaal het droge stofgehalte in het ruwvoer. Dit kun je doen door van de gemiddelde gehaltes uit te gaan of door middel van een ruwvoeranalyse.

2. Bepaal de geadviseerde dagelijkse droge stofopname per dag voor jouw paard (+/- 1,5% van het lichaamsgewicht, afhankelijk van conditie, type, ras, arbeid en wel of geen dracht). 

3. Vermenigvuldig de geadviseerde dagelijkse droge stofopname per dag met 100. 

4. Deel dit getal vervolgens door het droge stofpercentage van jouw ruwvoer. 

5. Het antwoord zijn de kilogrammen ruwvoer die jij mag verstrekken aan jouw paard.

4. Hoe weet je de kwaliteit van ruwvoer?

Met behulp van je zintuigen (geur, kleur en samenstelling) kun je een redelijke inschatting maken van de kwaliteit van hooi en voordroogkuil, al zegt dit lang niet alles over de voedingswaarde. Aan de buitenkant kun je bijvoorbeeld niet zien hoeveel suiker of eiwit er in het ruwvoer zit. Met een ruwvoeranalyse kun je een monster van jouw ruwvoer nemen en dit laten analyseren op suiker, eiwit en energie. Daarnaast wordt ook het droge stofgehalte gemeten. Let bij het beoordelen van de kwaliteit van ruwvoer ook altijd op schimmel, stof, giftige planten, onkruid en afval in de balen.

5. Welke alternatieven voor ruwvoer zijn er?

Naast de meest gebruikelijke ruwvoeders (gras, voordroogkuil en hooi) bestaan er verschillende soorten ruwvoeralternatieven. Je kunt je ruwvoer aanvullen of zelfs compleet vervangen met deze alternatieven als je onvoldoende ruwvoer hebt of de kwaliteit matig of slechts is, maar ook als je paard weinig of geen ruwvoer kan opnemen (bijv. oude paarden met gebitsproblemen) of je paard mager/ schraal blijft. 

Luzerne. Een van deze alternatieven is luzerne. Luzerne bijvoeren aan je paard kan gezond zijn, want het heeft unieke eigenschappen, al zit er wel een maximum aan. Geef maximaal 50% van je ruwvoer-drogestof als luzerne in verband met de scheve calcium-fosforverhouding.  

Ruwvoermix. Dit is is ideaal om met je krachtvoer te mengen, zodat je paard lekker veel kauwt en extra lang over de maaltijd doet. 

Grasbrokken. Als aanvulling op je ruwvoer kun je ook kiezen voor grasbrokken (Heucobs genoemd in Duitsland). Grasbrokken voer je nat en gebruik je als hoogwaardige ruwvoervervanger. Ideaal voor (oudere) paarden met gebitsproblemen en paarden die gevoelig zijn voor stof/ schimmel uit ruwvoer. 

Geweekte bietenpulp. Een andere belangrijk ruwvoeralternatief is bietenpulp. Naast het beschermen van het maagslijmvlies, heeft bietenpulp nog een aantal belangrijke eigenschappen. Zo bestaat bietenpulp uit zeer gemakkelijk opneembare vezels en heeft het een goede werking op de darmgezondheid. De goede bacteriën die in de blinde- en de dikke darm leven stimuleer je met deze vezel. Daarnaast is het suikergehalte in bietenpulp zeer laag. 

Bron: De Hoefslag