Neonatologie: zorg voor pasgeboren veulens

Welke afwijkingen/aandoeningen vallen o.a. onder neonatologie?

Prematuur

Een normale dracht verschilt per merrie en duurt tussen de 320 en 360 dagen. Een prematuur veulen is en veulen dat eerder dan 320 dagen dracht geboren wordt. Het te vroeg geboren veulen is lichamelijk nog niet volledig ontwikkeld. Je herkent een prematuur veulen aan zijn opvallend slappe oren (floppy ears), korte zijdeachtige vacht, kortere manen en staart en de tong en slijmvliezen zijn vaak felrood. Ook is de zuigreflex vaak verzwakt of zelfs afwezig. Het veulen heeft een laag geboortegewicht, een weinig ontwikkelde spiermassa en slappe gewrichten. Ook de longen en het maagdarmkanaal zijn onvoldoende ontwikkeld. Het te vroeggeboren veulen koelt gemakkelijk af omdat het moeite heeft met het regelen van zijn eigen lichaamstemperatuur. 

Dysmatuur

ls het veulen na voldoende draagtijd toch onderontwikkeld geboren wordt, noemt men dit een dysmatuur veulen. Meestal is ziekte van de moeder tijdens de dracht de oorzaak. Denk hierbij bijvoorbeeld aan ontsteking van de placenta (nageboorte). 

Asphyxie syndroom

Een veulen met dit syndroom wordt ook wel een dummy genoemd. Het asphyxie syndroom wordt veroorzaakt door zuurstoftekort tijdens en/of vlak na de geboorte door bijvoorbeeld geboorteproblemen. Het veulen vertoont meestal eerst normaal gedrag en kan vervolgens binnen 48-72 uur een terugval krijgen. Symptomen van dit syndroom zijn o.a.: algehele zwakte, slaperigheid, slechte coördinatie, afwezigheid van zuigreflex, desinteresse in de moeder, veel liggen, epileptische aanvallen. 

Sepsis

Een van de belangrijkste oorzaken van sterfte in de eerste levensweken is sepsis, een bloedvergiftiging veroorzaakt door bacteriën. Symptomen zijn o.a.: diarree, algemeen ziek en zwak, veel liggen, eventuele ontstekingen in de gewrichten waardoor het veulen moeilijk staat en loopt. Het pasgeboren veulen is extra gevoelig voor allerlei infecties. Het is daarom belangrijk dat het veulen binnen een paar uur drinkt en de eerste melk van de moeder (biest) binnenkrijgt. Hier zitten antistoffen in tegen bacteriën en virussen. 

Isoerythrolyse Neonatalis (ook wel bekend als ‘rhesus’of ‘bloedziekte’)

Het veulen krijgt bij deze aandoening door opname van biest antistoffen binnen die gericht zijn tegen zijn eigen rode bloedlichamen. Rode bloedcellen zijn belangrijk voor het transporteren van zuurstof door het lichaam. De rode bloedlichamen worden door deze antistoffen echter afgebroken, waardoor er steeds minder zuurstof bij alle cellen in het lichaam komt. Alle lichaamsfuncties gaan hierdoor achteruit en het veulen zal steeds meer verzwakken. De slijmvliezen van de ogen en mond verkleuren van zachtroze naar geel (het veulen krijgt geelzucht). Het veulen is suf en sloom door bloedarmoede, drinkt slecht, heeft een snelle ademhaling en pols, heeft rode/bruine urine en verslechtert snel. Oorzaak van deze bloedziekte is dat de bloedgroep van de merrie en het veulen verschillen en de merrie antistoffen tegen deze bloedgroep aanmaakt. 

Standsafwijkingen

Een pasgeboren veulentje staat vaak nog wat wankel op zijn beentjes. Dit verandert vaak snel binnen een paar dagen door de beweging die het veulen krijgt. Toch kunnen er ook grote afwijkingen zijn aan de stand van de benen. Gelukkig zijn de gangbare en meest voorkomende afwijkingen als bokvoet goed te corrigeren. 

Een pasgeboren veulen is erg kwetsbaar. Bel bij twijfel over de gezondheid van het veulen dan ook altijd direct de dierenarts!