Een fascinerende foto van een kudde paarden, waarbij direct 'een rolverdeling' met paarden te zien is. Paarden liegen niet. Ze uiten wat ze voelen. Anders dan wij mensen. En daarom zijn ze zo uitermate geschikt om in te zetten bij het coachen.
Een fascinerende foto van een kudde paarden, waarbij direct 'een rolverdeling' met paarden te zien is. Paarden liegen niet. Ze uiten wat ze voelen. Anders dan wij mensen. En daarom zijn ze zo uitermate geschikt om in te zetten bij het coachen. foto: Getty Images/iStockphoto

Coachen met paarden is als een ‘spiegel voorhouden’

Algemeen

Paardencoaching is een vorm van coachen waarbij paarden aanwezig zijn. Daarbij maakt de coach gebruik van het natuurlijke gedrag van paarden en de interpretatie daarvan om met de coachee in gesprek te treden en zo tot de kern van een probleem te komen. Het coachen met paarden kan bijdragen aan de persoonlijke ontwikkeling of aan de ontwikkeling van de groepscoherentie van bijvoorbeeld een bedrijfsafdeling. 

Advertisement

Waarom coachen met paarden zo nuttig is?

Paarden liegen niet. Nooit. Zo simpel is het antwoord op de vraag: waarom coachen met paarden? Paarden hebben heel snel door wanneer iemand niet congruent is. Paarden reageren wat dat betreft heel transparant. Congruent zijn, is een moeilijk begrip, maar in essentie betekent het dat je denken, voelen en doen op één lijn zitten. Heel vaak is dat niet zo. Mensen voelen het ene, maar doen het andere. 

Mensen denken zus, maar vertellen zo. Zeker in onze snelle, vaak veroordelende, maatschappij vinden mensen het soms moeilijk om hun gevoel te laten spreken. Ze durven niet goed uit angst voor afwijzing, afkeuring of voor de gevolgen op emotioneel, of op praktisch vlak (bvb. Durf ik van job te veranderen? Zal ik dan nog genoeg verdienen? Kan ik met minder?). 

Vaak uit zich dat in uitputting en fysieke klachten, waarvoor op het eerste zicht geen aanwijsbare redenen zijn. 


Voor de wei een zelfverzekerde manager. De vraag is hoe het in de wei met de paarden gaat. Wat blijft er dan nog van de zelfverzekerde manager over, als hij bijvoorbeeld de paarden van punt A naar punt B moet leiden? 
( Foto: Phovoir)

Leiderschap en coaching met paarden

Een tweede reden waarom coachen met paarden een groeiende vorm, in het arsenaal van coaching-mogelijkheden is het aspect van leiderschap. Ook hier geldt weer dat op het moment dat je jezelf anders voordoet dan dat je bent, dat midden in een kudde paarden gaat staan. In de natuur moet een paard blind kunnen varen op de leider uit de groep. 

Paarden reageren wat dat betreft heel erg puur. En dat maakt dat het coachen met paarden zo goed werkt. Op het moment dat de leider gevaar bespeurt, volgt de hele kudde haar. Zonder vragen te stellen, zonder na te denken en zonder discussie. In de natuur zou iedere vorm van aarzeling kunnen betekenen, dat jij of één van je kuddegenoten gevangen wordt door een roofdier. Dus volg je je leider. 

Het mag duidelijk zijn, dat je in de paardenkudde niet zomaar de leider bent. Een leider moet in staat zijn de omgeving te monitoren en op het juiste moment de juiste beslissing te nemen. De leider moet weten wanneer en waar te eten, te drinken en te pauzeren. In de praktijk  zijn er in één kudde in verschillende situaties andere leiders. 

Ben jij een leider?

Als jij leider wilt zijn over één of meerder paarden, dan kan dat alleen als je congruent bent. Op het moment dat een paard of een groep paarden je niet accepteert als leider, is het zaak uit te zoeken waarom dat zo is. Doe je je anders voor als dat je bent, en zitten er angsten of onzekerheden? Of doe je je voor als een leider, in een stijl, die onnatuurlijk voor je is. Dat soort inzichten krijg je op het moment dat je leiderschapstraining oppakt met paarden. 


Als de leider het niet vertrouwt, vlucht het paard weg. De rest van de paarden zal volgen. In de natuur betekent dat levensbehoud. Op het moment dat je de wei in loopt, en de paarden draaien om en galopperen weg, dan heeft dat alles te maken met jouw energie en jouw houding. - Foto: © Mark J. Barrett


Paarden in de kudde: wie is de leider? - Foto: Getty Images/iStockphoto


Paarden in de kudde. Het paard dat de wacht houdt, is de leider - Foto: Manases Sandor


Rust in de kudde ... wie is hier de leider? - Foto: Getty Images/iStockphoto

Ben je te vertrouwen?

Paarden detecteren incongruentie meteen. Ze voelen instinctief aan dat mensen niet zeggen of doen wat ze denken of voelen en zullen dat ook duidelijk maken. Voor hen staat incongruentie gelijk aan onveiligheid. Ze vertoeven niet graag in je nabijheid omdat ze jouw energie niet vertrouwen. Je bent niet in lijn met jezelf en bijgevolg onbetrouwbaar. Als prooidier is dat voor hen een onveilige situatie. Vaak zullen ze dan ook niet dichterbij komen of zullen ze op een andere manier duidelijk maken dat er iets niet in orde is. 

Op het moment dat een paard jouw energie en jouw intenties niet vertrouwt, zal het je ook nooit vertrouwen als leider. 

Leven in het nu

Tegelijkertijd zijn paarden ook heel dankbaar om mee te werken. Van zodra jij immers durft los te laten, durft uit te spreken wat hij of zij voelt of denkt, dan steunen de paarden dat volledig. Ze leven immers in het hier en nu. Ze voelen de verandering van energie en van zodra ze deze als veilig ervaren, komen ze dichterbij. 

Wie je daarnet was of wie je in de toekomst zal zijn, daar zijn ze niet mee bezig. Wie je nu bent, vandaag, in de kudde, dat is wat telt. Deze manier van denken draagt in een sessie paardencoaching bij aan de ontwikkeling van de persoon die de sessie ondergaat. 


Voor kinderen kan het systemisch coachen met paarden helend werken, of helpen bij de ontwikkeling van het kind. - Foto: Sonja - stock.adobe.com

Voor wie is coachen met paarden nuttig?

Coachen met paarden is voor iedereen nuttig. Systemisch coachen kan gaan van kinderen en jongvolwassenen tot volwassenen en senioren. Werkelijk iedereen kan er baat bij hebben. Veelal vindt coaching met paarden plaats bij mensen die ‘een probleem’ hebben, maar eigenlijk heeft het coachen met paarden voor iedereen toegevoegde waarde.. 

Coaching is ook niet altijd individueel. Naast privésessies kan paardencoaching ook ingezet worden door bedrijven om bijvoorbeeld de teamgeest te verbeteren of door HR-bureaus om de juiste sollicitant aan het juiste bedrijf te koppelen. Een sessie paardencoaching kan bijdragen aan de groepscoherentie van het team, of aan het ontwikkelen van een persoon. 

De meeste paardencoaches specialiseren zich wel in bepaalde doelgroepen. Werken met kinderen vereist nu eenmaal een andere aanpak dan werken met bedrijven, bij interesse vraag je dat dus best even na. 

Hoe kom je tot een gesprek?

Kunnen paardrijden of kennis hebben van paarden is bij een paardencoach ook absoluut niet nodig. Integendeel. Het is immers niet de bedoeling dat er gereden wordt, maar wel dat de personen die mee doen aan de coaching, samen met of in aanwezigheid van de paarden tot een gesprek komen. Zo ontstaat er een vorm van systemische coaching. 

Dit gesprek kan met de paarden zelf zijn of met de coach, afhankelijk van de persoon waarmee gewerkt wordt. Vooral kinderen vertellen ‘hun verhaal’ niet zozeer aan de coach als wel aan het paard of de pony waar ze mee bezig zijn. 

Hoe reageren ze?

En ook al zeggen de kinderen niets, de manier waarop ze omgaan met de pony, vertelt ook al heel veel aan de begeleidende coach. Wanneer ze met hun pony een hindernissenparcours (op de grond) willen afleggen en het lukt niet goed, hoe reageren ze dan? Passief, kwaad, teleurgesteld? Deze emoties benoemen, is de taak van de coach. Handvatten aanreiken om ermee om te gaan, ook.

Video: Www spiegelen-met-paarden.nl

Spiegelen

Volwassenen gaan eerder in gesprek met de coach, maar dan wel aan de hand van de signalen die ze van het paard krijgen. In hun contact met de paarden komen vaak emoties los. Dit kunnen sluimerende gevoelens of trauma’s zijn, die weggedrukt zaten. 

De paarden spiegelen dan de innerlijke blokkades van de persoon die behandeld wordt. Ze voelen aan wat er scheelt en reageren daar op. De aanwezige coach zal die interactie tussen mens en paard benoemen, daarover vragen stellen en zo de coachee begeleiden naar (zelf)reflectie. Heel wat (maar niet allemaal) paardencoaches werken trouwens samen met huisartsen, osteopaten, psychologen of psychiaters. Het coachen met paarden aanvullend, maar niet vervangend.

Ervaring van paardencoaches

Uit gesprekken met paardencoaches blijkt de rijkdom van hun werk. Op de website www.capmagazine.eu komen er verschillende aan het woord.

Paardencoach Amy vertelt bijvoorbeeld: “Ik zie veel mensen met burn out klachten. Dan is de eigenheid van die persoon vaak volledig onder druk komen te staan. De verbinding met wie ze zelf zijn is verdwenen. Men doet de dingen omdat het ‘zo hoort’. En daardoor gaat er veel energie zitten in dingen, die niets opleveren. In het coachen met paarden gaan we op zoek naar de oorzaken van hun denkpatroon. Samen met de paarden en aan de hand van coach-technieken komen we dan tot een oplossing die echt in hun leven past.”


Burn out - Foto: Getty Images/iStockphoto

Vermoeidheidsklachten

Coach Stefanie vertelt het volgende: “Bij mij komen vaak de mensen die het gevoel hebben  ‘vast’ te zitten. Ze zijn altijd moe, snel geïrriteerd, gestresseerd en sukkelen met aanhoudende kwalen. Vaak zijn ze een beetje achterdochtig over het idee om zich te laten coachen met paarden. Zijn bank voor ‘de zweverige aanpak’ en denken misschien bedrogen uit te komen. 

Verwondering

Maar als we eenmaal van start gaan, dan zie je de achterdocht veranderen in verwondering. Prachtig is dat. Het contact met de paarden triggert emoties die vaak heel lang verborgen zijn gebleven. Paarden zijn als een spiegel. Ze spiegelen de innerlijke blokkades van ons mensen.  Paarden zijn hoogsensitief, waardoor ze voelen wat er aan de hand is. 

(Zelf)reflectie

Het is mijn taak als coach om de interactie tussen mens en paard te benoemen, daarover vragen te stellen en zo de klant tot (zelf)reflectie te brengen. Wat dat betreft ben ik niet de persoon die de problemen oplost. Maar ik heb wel de rol van vraagsteller. Uiteindelijk zal de klant zelf moeten uitvinden wat de oplossing voor hem of haar is. Wij wil hij of zij echt zijn? Dat antwoord kan ik niet geven. Maar naar dat antwoord werken we wel toe. 

Daar is niets zweverigs of raars aan. Het gaat om ontwikkeling. Paarden werken als een soort medium waardoor dit gebeurt. Het mooie is ook dat iedereen deze vorm van coaching kan volgen en ook elk paard is hiervoor geschikt, met uitzondering van heel erg jonge of getraumatiseerde paarden.”


Hoe word je paardencoach?

Heb je zelf interesse om paardencoach te worden, dan zijn er een aantal opleidingen die je kan volgen. Een mooi startpunt om je te informeren, is de beroepsvereniging van paardencoaches in Nederland. De website is terug te vinden op: https://www.v-pcn.nl/

Tekst: Isabel Hossey

Bron: Hoefslag | www.v-pcn.nl | www.parelli.com | Www spiegelen-met-paarden.nl 

Voor kinderen kan coaching met paarden helend werken, of helpen bij de ontwikkeling van het kind.
Voor de wei een zelfverzekerde manager. De vraag is hoe het in de wei met de paarden gaat. Wat blijft er dan nog van de zelfverzekerde manager over, als hij bijvoorbeeld de paarden van punt A naar punt B moet leiden?
Als de leider het niet vertrouwt, vlucht het paard weg. De rest van de paarden zal volgen. In de natuur betekent dat levensbehoud. Op het moment dat je de wei in loopt, en de paarden draaien om en galopperen weg, dan heeft dat alles te maken met jouw energie en jouw houding.
emotional burnout, tired businessman at workplace in the office, stress concept
Wild horses running free at the mountains
Horses Running
Afbeelding