Maagzweren bij paarden

De paardenmaag is anders

Paarden hebben in vergelijking met andere dieren maar een kleine maaginhoud. Bij koeien heeft de maag bijvoorbeeld een bepaalde opslagcapaciteit. De maag van een paard dient echter als een soort doorgeefluik naar de darmen. Dit doorgeefleuk is constant in gebruik; het paard eet de hele dag door constant kleine beetjes. Het paard produceert 24 uur per dag maagzuur, ongeacht tijdstip, eetfrequentie en hoeveelheid voedsel (in tegenstelling tot mensen die pas maagzuur produceren als ze eten). Het maagzuur helpt het voedsel te verteren  en zorgt ervoor dat bacteriën e.d. niet kunnen overleven, waardoor infecties voorkomen kunnen worden. 

Speeksel

De maagwand wordt tegen het krachtige maagzuur beschermd door een gezonde slijmlaag. Eet het paard niet, dan komt er teveel maagzuur in het de maag, waardoor irritatie aan de maagwand kan ontstaan. Het slijmvlies van de paardenmaag is verdeeld in 2 delen. Het klierrijke onderste deel produceert o.a. het maagzuur en wordt beschermd door een slijmlaag. Het klierarme bovenste deel heeft slechts een dun laagje gladde cellen. In dit bovenste deel komen dan ook de meeste maagzweren voor. Speeksel en voedsel neutraliseren het maagzuur. Als het paard kauwt, met name op ruwvoer als hooi, lucerne, stro en kuil, wordt de aanmaak van speeksel gestimuleerd. Een paard in de natuur kan zo wel 40-60 liter speeksel per dag produceren. Het maagzuur heeft daardoor zelden kans om schadelijk te zijn.

Wat zijn maagzweren precies?

Als de maagzuurhuishouding uit evenwicht raakt, kan het maagslijmvlies beschadigd raken. Er ontstaat een beschadiging van/een wond in de maagwand. Dit wordt een maagzweer genoemd. Door het aanwezige maagzuur geneest zo’n wond slecht en kan groter en dieper worden. Een maagzweer kan erg pijnlijk zijn voor het paard en ook de oorzaak zijn van chronisch bloedverlies. Het risico op maagzweren bij paarden wordt vergroot door:

• Voedselopname Een maagzweer kan al in elke uren tot een paar dagen ontstaan als de voedselopname onregelmatig is (bijv. slechts enkele grote porties per dag, weinig ruwvoer, vasten).
• Voeding Als het paard weinig ruwvoer kan eten, produceert het ook minder speeksel
• Training Paarden die getraind worden (bijv. renpaarden) eten vaak tijdens de training enkele uren niet. Voeding en speeksel kunnen het maagzuur dan niet neutraliseren. Tijdens het presteren is er vaak ook een toegenomen druk in de maag, waardoor het maagzuur omhoog geduwd wordt en het klierarme deel van de maag kan beschadigen.
• Stress Dit veroorzaakt een verlaging van de bloedtoevoer naar de maag. De maagwand wordt hierdoor minder gevoed en gevoeliger voor maagzuur.
• Medicijnen Als bepaalde medicijnen langdurig of in te hoge doseringen worden gegeven kunnen maagzweren ontstaan. 

Symptomen

Deze zijn vaak zeer uiteenlopend en kunnen daardoor ook op andere problemen duiden!

• Vermindering eetlust
• Vermagering
• Doffe vacht
• Vermindering prestaties
• Gapen
• Lichte koliekverschijnselen
• Tandenknarsen
• Diarree

Diagnose en behandeling

Alleen met behulp van een maagscopie is het mogelijk om te bepalen of het paard maagzweren heeft. De dierenarts brengt hierbij een slang met camera (endoscoop) via de neus in de maag. Hij of zij kan zo de slokdarm, binnenkant maag en het eerste deel van de dunne darm inspecteren. Als de symptomen al duidelijk aanwezig zijn, bevinden maagzweren zich vaak al in een verder gevorderd stadium en zijn daardoor moeilijker te behandelen. Neem bij twijfel over de symptomen dan ook altijd contact op met je dierenarts.