Luchtwegen van het paard

De luchtwegen

Om te kunnen functioneren heeft het paard zuurstof nodig. Zuurstofhoudende buitenlucht wordt ingeademd en komt via neusgaten, neusholte, keel en luchtpijp in de longen terecht. Longweefsel is van nature elastisch waardoor in- en uitademing verloopt vrijwel zonder enige inspanning (als een ballon die leegloopt). We kunnen de luchtwegen van het paard onderverdelen in de:

• voorste luchtwegen (neusgangen, luchtpijp);
• achterste luchtwegen (bronchiën, bronchiolen en longblaasjes in de longen).

De luchtpijp is hol en verstevigd met kraakbeenringen. De bronchiën vertakken zich naar kleinere holle buisjes van kraakbeen en aan het einde hiervan bevinden zich nog kleinere buisjes (bronchiolen)die geen kraakbeen meer hebben, maar door spieren worden opengehouden. Deze bronchiolen komen uit in de longblaasjes, waar gaswisseling plaatsvindt; zuurstof gaat het lichaam in en afvalgassen (zoals koolstofdioxine) gaan naar buiten. Om de longen goed schoon te houden zijn de luchtwegen voorzien slijmproducerende kliercellen en trilhaarcellen. Binnengekomen stof en/of ziekteverwekkers worden opgenomen door het slijm en de trilharen werken deze weer naar buiten.

Geïrriteerde luchtwegen

De luchtwegen van het paard kunnen geïrriteerd raken door stofdeeltjes en/of een infectie. Hierdoor zullen de kliercellen meer slijm produceren en, wanneer de trilhaarcellen dit overmatige slijm met afvalstoffen moeten afvoeren, kan dit leiden tot hoest en/of neusuitvloeiing.

Astma, bronchitis, benauwdheid

We spreken van een allergie als er een overgevoeligheid is voor normaliter ongevaarlijk stof. De allergische reactie (astma) van de luchtwegen op schimmelsporen, schimmels en/of bacteriën in het stof heeft o.a. een verhoogoede slijmproductie en benauwdheid tot gevolg. Bij een bronchitis zijn de longen ontstoken waarbij wederom meer slijm wordt aangemaakt. Daarnaast trekken de spiervezels samen die normaal de longbuisjes openhouden met benauwdheid tot gevolg. Het paard zal bij benauwdheid geforceerd in- en uitademen met een duidelijke buikbeweging, bijgeluiden, wijde neusvleugels en in extreme gevallen zelfs het heen en weer bewegen van de anus.

Chronische luchtwegproblemen

Het paard heeft zeer gevoelige longen die bij luchtwegproblemen snel overprikkeld raken en zelfs blijvend (chronisch) geïrriteerd kunnen raken. Hierdoor kunnen ernstigere problemen ontstaan zoals beschadiging van de longblaasjes waarbij stug littekenweefsel kan ontstaan.

Longemfyseem, COPD, dampigheid

Bij inademing zuigen de longblaasjes zich vol met lucht. De uitstroom van lucht wordt echter bemoeilijkt door slijm, spiervernauwing en littekenvorming die de longbuisjes blokkeren. Zo komt er bij iedere ademhaling meer lucht binnen dan dat er uit gaat, waardoor het longblaasje overvol kan raken en zelfs knappen. Deze schade is onherstelbaar en de long kan niet meer optimaal functioneren. Dit heet longemfyseem. Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) is een verzamelnaam van verschillende chronische aandoeningen waarbij de elasticiteit van het longweefsel is afgenomen. We spreken van dampigheid wanneer op den duur onherstelbare schade is aangericht en de algehele gezondheid van het paard hieronder te lijden heeft. Door dampigheid verslechtert de conditie van het paard en zal het uithoudingsvermogen achteruit gaan. Het paard heeft bij inspanning (en in een later stadium ook in rust) moeite met ademhalen en krijgt het sneller benauwd en/of kan schokkerig gaan ademhalen. Het paard kan door deze problemen blijvend benauwd blijven. Het is daarom van groot belang dat je bij verdenking van luchtwegproblemen tijdig je dierenarts raadpleegt.