Spieren en rantsoen

Rantsoen aanvullende rol

Een endurancepaard heeft een andere bespiering dan een dressuurpaard, omdat een andere trainingswijze is gevolgd. Bij het verkrijgen van meer spierontwikkeling speelt het rantsoen een aanvullende rol. Maar een supplement zonder een goede training zal het paard niet bespierder maken, al laten de fabrikanten je dit wel graag geloven. Het rantsoen moet het paard voldoende energie geven om de prestatie uit te voeren en daarnaast alle voedingsstoffen bevatten die nodig zijn om verliezen te compenseren (denk aan zweet), ontwikkeling van spierweefsel mogelijk te maken (denk aan aminozuren) en beschadigingen aan spiercellen te beperken (denk aan antioxidanten).

Energie voor de spieren

Spieren maken gebruik van verschillende energiebronnen. Er is een kleine voorraad zeer makkelijk en snel beschikbare energie (ATP), slechts voldoende voor hooguit enkele minuten. Dan is er de keuze uit glycogeen of vetzuren. Glycogeen is de opslagvorm van glucose die in de spieren klaarligt voor gebruik. Er is ook een kleine voorraad vet aanwezig. Daarnaast kan via het bloed zowel glucose als vetzuren worden aangevoerd. De keuze van energiebron ligt aan de fitheid van het paard, de bloedvoorziening naar de spieren en de soort inspanning die wordt gevraagd. 

Energiebronnen variëren

Een paard met een groot uithoudingsvermogen verbrandt eerder vetzuren tijdens inspanning dan een paard dat nog conditie moet krijgen. Maar voor een plotselinge krachtsinspanning verbrandt ook het goed getrainde paard glucose omdat dat sneller energie levert dan vetzuren. Het paard moet dus een rantsoen krijgen dat in ieder geval voldoende energie levert voor de prestatie. De energiebronnen kunnen variëren. Zetmeel en suikers voor de glycogeenvoorraad en vetten voor de opslag van vetreserves. Uit vezels maakt het paard vluchtige vetzuren die voornamelijk in vetzuren en dus vetten worden omgezet. Hooi moet altijd het merendeel van de energie leveren om de darmgezondheid te garanderen.

Eiwitten

Naast energie voor het werkelijke werk is er eiwit nodig om spieren te laten herstellen en in grootte te laten toenemen. Vooral bij jonge paarden in training is het van belang de eiwitvoorziening in het rantsoen te controleren. Deze paarden zijn nog niet uitgegroeid en hebben naast eiwit voor de spieropbouw eiwit nodig voor de groei. Eiwitten zijn complexe moleculen die bestaan uit een combinatie van aminozuren. De samenstelling van aminozuren verschilt per soort eiwit. 

Aminozuren

In het lichaam gaan er altijd cellen kapot die weer vervangen moeten worden. Daar zijn aminozuren voor nodig. Deze aminozuren moeten dus worden aangevoerd met het rantsoen. Eiwitten die een goede overeenkomoest hebben met de aminozuursamenstelling van het eiwit in de lichaamscellen hebben een hoge biologische waarde. Soja is daar een goed voorbeeld van. Voor paarden in training is het dus van belang om niet alleen naar de hoeveelheid maar ook naar de kwaliteit van het eiwit te kijken. In het algemeen is het zo dat bij een eiwitoverschot in het rantsoen er geen tekort is aan bepaalde essentiële aminozuren. Komt de hoeveelheid eiwit in het rantsoen net overeen met de behoefte van het paard, dan is het belangrijk dat het eiwit in het rantsoen de juiste aminozuren levert. Een rantsoen met hooi uit natuurgebieden kan een laag eiwiToeniveau hebben en aanleiding zijn de eiwitkwaliteit met een ander voedermiddel te verbeteren.

Belangrijke voedingsstoffen

Door inspanning verliest het paard voedingsstoffen die je met het rantsoen weer moet aanvullen. Zo gaat er met zweten veel zout verloren plus een beetje magnesium en kalium. Daarnaast richt inspanning altijd wat schade aan die weer moet worden hersteld. Hierdoor wordt het paard uiteindelijk sterker. Voor een goed herstel én voor de bescherming tegen schadelijke stoffen die tijdens inspanning ontstaan, zijn essentiële voedingsstoffen nodig, zoals mineralen, spoorelementen en vitaminen (hieronder vallen ook antioxidanten). Omdat je voor het werk vaak extra krachtvoer geeft, zal de aanvoer van al deze voedingsstoffen wel voldoende zijn. Maar ook hier geldt dat hooi met weinig voedingsstoffen extra aanvulling nodig heeft.

Bron: De Hoefslag