Sarcoïden bij paarden

19 december 2013, 00:00 Algemeen Advertisement Sarcoïden zijn veel voorkomende huidtumoren bij paarden en zijn er in veel verschillende vormen: sommige lijken op schimmels of wratten, andere op bulten en gezwellen. Ras, kleur en leeftijd van het paard spelen hierbij geen rol. Er is wel sprake van een bepaalde genetische aanleg voor het ontwikkelen van sarcoïden. Daarnaast speelt het Bovine Papilloma Virus (BPV), een virus dat wratten bij runderen veroorzaakt, een rol in het ontstaan van deze tumoren.

Wat is een sarcoïd?

Een sarcoïd is een huidtumor die op ieder deel van het lichaam kan ontstaan. Vochtige en dunbehaarde plekken lijken het meest aangetast. Door overmatige weefselgroei in de huid ontstaat er een verdikking in, of net onder de huid. Hoe deze er uit ziet is afhankelijk van het soort. Sarcoïden zijn doorgaans niet besmettelijk en geven in eerste instantie geen problemen bij het paard. Wanneer de tumoren groter worden, kunnen ze voor overlast zorgen door bijvoorbeeld beschadiging of ontsteking.

Verschillende soorten sarcoïden

• Verruceuze vorm, is de meest voorkomende vorm bij paarden en wordt ook wel het wratachtige type genoemd. Deze tumor is te herkennen aan de (soms schilferachtige) wratten die op de huid liggen. Bovenop is het meestal droog. Ze groeien traag maar kunnen op den duur uitgroeien tot een groot oppervlak. Wanneer de sarcoïden beschadigen of ontsteken kan er bij het opengaan bloed en pus vrijkomen. Beschadiging van deze tumoren kan het type doen laten veranderen van het verruceuze naar het fibroblast type.
• Nodulaire vorm noemen we het knobbelvormige type. Het zijn kleine bultjes of knobbeltjes onder/in de huid. Ze kunnen zich op twee manieren manifesteren, namelijk €˜los' en €˜vast'. Meestal zitten deze bultjes niet vast aan de overliggende huid. Hierdoor kun je ze afzonderlijk van de huid bewegen. Maar ze kunnen ook vergroeid zijn met het onderliggende weefsel. De knobbeltjes situeren zich vaak op warme of vochtige plekken als oksels, dijen, liezen en zelfs rond de ogen.
• Fibroblastische vorm, een verdikking in de huid (bindweefselcellen) die op verschillende manieren kan uitgroeien. Soms blijft het bij kleine vlezige plekken maar ze kunnen zich ook ontwikkelen tot bijzonder grote huidtumoren, rijkelijk voorzien van bloedvaatjes, waardoor deze snel kan bloeden.
• Occulte vorm, ook wel de verborgen sarcoïd genoemd, omdat er bij deze vorm minder te zien is aan de buitenkant van het paard. De sarcoïd is plat en vertoont in het begin vaak alleen een kaal kringetje met verdunde of schilferige huid. Nadien kan de kringvorm veranderen. De occulte vorm komt het meest voor op de benen van het paard. De occulte vorm heeft wat weg van een schimmelinfectie bij het paard.
• Gemengoede vorm, is een mix van eerder genoemde sarcoïdentypen.
• Kwaadaardige vorm, een vrij zeldzamen maar zeer agressieve vorm die diep in de onderliggende weefsels kan groeien door verspreiding via de lymfebaan

Diagnose en behandeling

Wanneer het vermoeden bestaat dat het paard één of meerdere huidtumoren heeft, is het altijd raadzaam om er een paardenarts naar te laten kijken. Een behandelplan is afhankelijk van veel aspecten. Het stadium van de groei is belangrijk. Kleinere bultjes en plekken zijn namelijk makkelijker te behandelen dan grotere tumoren. Een paardenarts zal proberen vast te stellen om welke huidaandoening het gaat door bijvoorbeeld een biopsie en pathologisch onderzoek in een laboratorium. Naast sarcoïden zijn schimmels en melanomen namelijk ook veel voorkomende huidaandoeningen. Operatief verwijderen zal in het geval van sarcoïden niet de eerste keus zijn omdat de sarcoïden door beschadiging zouden kunnen verergeren of gaan ontsteken. Gelukkig zijn er ook veel sarcoïden bij paarden wel effectief te behandelen, onder andere door bevriezing met vloeibare stikstof (Cryo-therapie), immuuntherapie of lokale chemotherapie.