Podcast Paardenprofessionals powered by Hoefslag | Welzijn en ondernemerschap “Welzijn is niet altijd simpel”

Foto’s: Dako fotografie

Hot item

Gisella: “In deze podcast hebben we gekozen voor een onderwerp dat heel erg leeft. Waar iedereen mee bezig is, maar waarbij er toch echt nog wel de nodige stappen gezet moeten worden.”
Fenna: “Inderdaad, we gaan het hebben over welzijn. Een hot item, niet alleen in de paardenwereld maar de samenleving heeft er ook een mening over. Ik heb een duidelijke mening over het welzijn van paarden, maar door mijn werk als bestuurslid van de FNRS en lid van de SRP welzijnscommissie heb ik wel ingezien dat het een beladen onderwerp is. De oplossing lijkt soms simpel. Je onderzoekt wat een paard nodig heeft voor zijn fysieke en mentale welbevinden en je regelt dat daar aan voldaan wordt. Toch is het in de praktijk niet zo simpel.”
G: “Voor mij is goed welzijn dat een paard zich fysiek en mentaal goed voelt. Het betekent niet dat een paard nooit stress mag hebben, want voor ieder wezen is stress soms functioneel. En het betekent ook niet dat een dier nooit een pijntje mag voelen, want dat is niet reëel. Ook wij, als we hier zo zitten, zijn niet volledig pijnvrij, maar dat betekent niet dat we niet kunnen functioneren of van het leven genieten. Het leven mag echter geen lijden worden. Een paard dat continue stress ervaart, flinke maagzweren heeft, fors kreupel is, maar ook paarden die geen sociaal contact mogen hebben of te weinig beweging krijgen, kunnen zichtbaar of onzichtbaar lijden. Het is aan ons om te zorgen dat we zorg dragen voor dat fysieke en mentale welbevinden.”

Commentaar 

F: Als je kijkt naar alle verschillende ‘groepen’ binnen de paardensector, van recreatie, maneges tot topsport, is er veel commentaar naar elkaar. Elke groep vindt dat hij/zij het goed doet en het beste voor het paard zorgt. Soms binnen de (beperkte) mogelijkheden, maar de liefde voor het paard staat eigenlijk altijd voorop. Laten we dus zeggen dat iedereen met een paard dit in eerste instantie doet vanuit het welbekende paardenvirus. We zeggen altijd wel gekscherend, als je geld wil verdienen dan moet je niet in de paarden gaan werken of ondernemen. En dat klopt, dat doe je vanuit een passie. Maar als de passie en liefde de basis is, waarom gaat het dan soms toch goed mis? Dat is, denk ik, aan de ene kant omdat de mensen overtuigd zijn dat ze goed zorgen voor hun paard(en). Ze willen niet dat hun paarden lijden of ongelukkig zijn. Je kan het een gebrek aan kennis noemen. Aan de andere kant geldt voor de ondernemers dat ze hun kosten zo laag mogelijk ‘moeten’ houden, want anders kunnen ze zelf geen droog brood verdienen. Dat is een enorme spagaat.
G: Dat klopt, maar ondernemers in de paardensector zitten wel geregeld in die spagaat. Zij willen doorgaans graag verbeteringen aanbrengen op het gebied van welzijn. Of het nu gaat om huisvesting in de vorm van ruimere boxen en meer vrije beweging, of om training, transport of overige zaken. Er zijn vrijwel altijd minstens drie belangrijke punten die hierbij een rol spelen en vaak een struikelblok zijn: tijd, ruimte en geld. Meer zorg en aandacht kosten tijd. Voor veel weidegang is ruimte nodig evenals voor grotere boxen. En die ruimte is er niet altijd. En dan zijn er nog de kosten die aanpassingen, arbeid en uitbreiding met zich meebrengen. En in sommige gevallen kun je alleen tegemoetkomen aan het welzijn door minder paarden op dezelfde locatie te houden. Ook zijn er vaak verbouwingen en aanpassingen nodig wat gemoeid gaat met een flinke investering in tijd en geld. Dat vraagt nogal wat van een ondernemer. Maar dat kan alleen als paardeneigenaren of lesklanten bereid zijn meer, soms fors meer, te betalen voor extra welzijn. Dat geldt eigenlijk voor alle bedrijven waar paarden gehouden worden.”

Geld en welzijn

F: “Er wordt veel geld verdiend binnen de paardensport en daar waar de belangen groot zijn komt het welzijn in het gedrang. Als we kijken naar de (top)sport dan wordt er alles aan gedaan om het paard gezond, fit én happy te houden. Ze moeten immers presteren en daar draait soms een heel bedrijf op. Zeker de echt grote stallen zijn afhankelijk van misschien wel dat ene hele goede paard. Ja, dan word je uiteraard heel voorzichtig. Het paard zal werkelijk niks te kort komen qua verzorging en begeleiding, maar echt paard zijn? Nee, dat zeker niet altijd. De belangen zijn dan te groot…Toch zijn kleine aanpassingen al een enorme vooruitgang wat betreft het welzijn van het paard. Dat wat jij benoemt is inderdaad het ideale plaatje en daar willen we heen. Er kunnen echter ook al tussenstappen gemaakt worden en dat zie je sommige stallen en maneges ook al doen.”
G: “Voor mij gaat welzijn voor een dienst goedkoop kunnen aanbieden. Overigens kosten niet alle verbeteringen op het gebied van welzijn geld. De manier waarop er met de paarden wordt omgegaan kan soms, zonder extra kosten, verbeteren. Door bijvoorbeeld actuele kennis over gedrag, leervermogen of het bewegingsapparaat te gebruiken in de dagelijkse training en verzorging. Dat vraagt niet alleen om investeringen, maar ook om een omslag in denken. We moeten zelf kritisch durven zijn in deze sector om een toekomst te hebben. Ook de verantwoordelijkheid daarvoor hebben we samen.”

Goede voorbeelden

F: “Ik denk dat op alle niveaus in de paardensport het op bepaalde vlakken beter kan én moet. Toch zie ik veel goede voorbeelden voorbij komen. Laten we die groep in de schijnwerpers zetten! Ik wil dus vooral ook positief zijn en blijven. Het is goed als we ons richten op het mooie wat de paardensport ons biedt.”

Gisella en Fenna

Gisella Bartels is dierfysiotherapeut, chiropractor en amazone. Ze is eigenaresse van Bartels Horse & Health Instituut. Gisella is breed ontwikkeld in de anatomie en biomechanica van het paard. Verder studeerde ze bewegingswetenschappen en bedrijfskunde & agribusiness. Fenna Elzinga is voormalig internationaal reining-amazone en richt zich met haar bedrijf Lelymare Horses op de opfok van jonge paarden en de revalidatie van (sport)paarden. Ze studeerde organisatiekunde.

Beluister hier de gehele podcast.