‘Adopteer je route’ | Super initiatief van de KNHS

Initiatieven

Er zijn in Nederland 400.000 ruiters en menners die met elkaar wel 17 miljoen buitenritten in de natuur maken. Tel daar bij op de vele mountainbikers, fietsers, wandelaars en andere recreanten en de buitengebieden staan behoorlijk onder druk. Soms nemen Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, de twaalf Landschappen of de terreineigenaren (een deel van) het onderhoud van de paden in het gebied voor hun rekening. 

En soms pakken enthousiaste ruiters en menners zelf de snoeischaar en de kruiwagen om de struiken en takken langs ‘hun’ paden te kortwieken en de kuilen te dichten. Overal in Nederland ontstaan initiatieven waarbij gepassioneerde ruiters en menners zich samen met terreineigenaren en -beheerders inzetten om de natuur toegankelijk, veilig en mooi te houden.

Geen subsidie

De KNHS wil ook graag een steentje bijdragen en motiveert haar achterban om helpende handen te bieden. Daarom is het initiatief ‘Adopteer je route’ in het leven geroepen. 

Marleen Ras van de KNHS vertelt: “Een paar jaar geleden viel het ons op dat we best veel klachten binnenkregen van ruiters en menners omdat er ‘zomaar’ paardenpaden afgesloten werden. We hebben toen contact opgenomen met Staatsbosbeheer. De paden waren dicht, omdat ze onveilig waren geworden vanwege achterstallig onderhoud. De overheid gaf daar geen subsidie meer voor. Die paden konden alleen weer open als ze onderhouden zouden worden. Om dat te realiseren, waren er mensen en geld nodig. Soms was dat geld er, in de vorm van sponsoring door het bedrijfsleven. Helaas was het geld er ook vaak niet. Het onderhoud bleef dan uit en de paden bleven helaas dicht.”

Routeteams

En dus nam de KNHS het initiatief om een soort netwerk op te zetten van mensen die meehelpen om hun favoriete buitenrijgebied ‘berijdbaar’ te houden. “Dit doen we door middel van routeteams, die zich inzetten voor een bepaald gebied of een bepaalde route”, vertelt Ras. 

“Een routeteam bestaat uit ruiters, menners en liefhebbers die ‘hun’ paden onderhouden. Heb je ondersteuning nodig van bijvoorbeeld Staatsbosbeheer of wil je graag een bepaald pad ontsloten zien, dan kunnen wij dit als KNHS coördineren en zorgen we samen voor mooie paardenpaden in heel Nederland.” Doe je als vereniging mee met ‘Adopteer je route’, dan ben je via de KNHS ook nog eens verzekerd als er onverhoopt iets gebeurt tijdens een klusdag. Je krijgt een dikke tak op je hoofd, de snoeischaar schiet uit, of noem maar iets.

Snoeien - Remco Havinga

Samen genieten

Met ‘Adopteer je Route’ ben je op een verantwoorde manier met elkaar bezig. Met als belangrijkste doel: samen kunnen blijven genieten van de natuur!
Dat ‘samen genieten’ houdt trouwens ook in dat je als ruiter of menner rekening houdt met andere recreanten, zoals mountainbikers, wandelaars en hardlopers.

Samen met Staatsbosbeheer , Natuurmonumenten, LandschappenNL, de Atletiekunie, de wandelbond en de wielersportbond vraagt de KNHS via de campagne ‘Ruimte voor elkaar, sportief gebaar’ om rekening met elkaar te houden, met respect voor elkaar en voor de natuur. “En dan ook nog eens veilige en goede paardenpaden, en dan is het helemaal (weer) fijn om buiten te sporten en de natuur te beleven!”

“Jong en oud helpt mee”

Een vereniging die al jarenlang klusdagen organiseert, is Warmbloed Paardenfokvereniging Eemland. Begin oktober was er weer eentje. Met een man of dertig trok een ploegje enthousiaste ‘handen-uit-de-mouwenstekers’ eropuit om laaghangende takken, kuilen en overmatige begroeiing te lijf te gaan. “De aanleiding voor de onderhoudsdagen was de ruiterpenning die een paar jaar eerder was ingevoerd”, vertelt initiator Ed Rijnja. 

“In het begin kochten 160 ruiters en menners een jaarpenning; in 2016 waren dat er nog maar 80. Er ontstond discussie over waarom er eigenlijk zo’n penning moest worden aangeschaft, terwijl het onderhoud te wensen overliet. Toen heb ik de gemeente een voorstel gedaan: we zouden zelf de verkoop van de penningen en het onderhoud van de paden regelen. Op die manier kon het allemaal ook een stukje goedkoper. We kwamen overeen dat een penning € 37,50 kost. € 27,50 is voor de gemeente, die daarvan het groot onderhoud en de boa’s kan bekostigen. Een tientje gaat naar ons, voor de administratie van de penningen, klein onderhoud en te organiseren activiteiten, zoals een puzzeltocht of laagdrempelige wedstrijden.” 

Er werd een bestelformulier voor dag-, maand- en jaarpenningen gecreëerd op de website, waar mensen ook hun klachten over de route kwijt konden en zo steeg het aantal verkochte penningen in rap tempo, naar 372 stuks in 2021.

Van 80 naar 372 penningen

Rijnja: “We hebben ervoor gezorgd dat ook mensen zonder ruiter- of menbewijs een penning konden kopen; eerder was dat een vereiste om er één te kunnen aanschaffen. Ook komen er ruiters en menners van buiten onze regio hier naar toe, omdat dit het mooiste bos- en duingebied is van Nederland!”

Hoe ziet zo’n klusdag er eigenlijk uit? “We starten samen met de boswachter om een uur of tien met koffie en koek – overigens is het altijd een zeer divers gezelschap, van jong tot oud, en van zeer fanatieke ruiters tot mensen die af en toe eens een ritje maken – en tegen twee uur ‘s middags zijn we terug voor de broodjes en de borrel. Zo houd je het vooral leuk én kan iedereen van de mooie bos- en duinpaden gebruik blijven maken.”

Mensen moeten zich ook gehoord voelen, aldus Rijnja. “Stuurt iemand een bericht via de site dat er een dikke tak over het pad ligt, dan reageer ik meteen en geef ik dat door aan de bosbeheerder van de gemeente Soest. Hij zorgt ervoor dat de boel binnen een paar dagen weer voor elkaar is. Op die manier begrijpen mensen wat ze krijgen voor hun € 37,50.” Voor informatie kijk op www.wpeemland.nl.

“Enthousiaste mensen”

Iemand die weet hoe je een ‘Adopteer je route’-klusdag organiseert, is Frans Loonstra. Hij deed al een aantal jaren mee met het onderhoud aan de paardenpaden rondom pensionstal Van Helden in Soest, waar zijn paard staat. En dus kreeg hij als regioconsulent van de KNHS de vraag of hij in Flevoland een ondersteunende rol kon spelen bij een paardenroute in aanleg.

Loonstra: “Goed contact met de natuurorganisaties, de gemeente en zo nodig ook de provincie, is van groot belang. Daarnaast moet je natuurlijk vinger aan de pols houden met de gebruikers van de paden, de staleigenaren en de maneges. Samen moet je duidelijke afspraken maken.”

Enthousiasme

“Wij zaten tien jaar geleden –  ’Adopteer je route’ bestond toen nog niet, maar het is hetzelfde idee –  met heel veel ruiters en menners, samen met een aantal medewerkers van Staatsbosbeheer, bij elkaar. Geld was er nauwelijks, enthousiasme des te meer. Met een kleine groep hebben we toen een plan uitgewerkt van werkzaamheden. Het onderhoud van de paardenpaden maakte ook onderdeel uit van dat plan, zoals frequentie, verdeling van onderhoudswerk en inzet van de mensen op de klus- of onderhoudsdagen. De regie lag hierbij logischerwijs bij Staatsbosbeheer. Om negen uur ‘s ochtends beginnen we, tussen de middag is er een middagpauze met lekkere broodjes, daarna nog een paar uurtjes aan de slag en we sluiten af met bijvoorbeeld een barbecue. De vrijwilligers staan voor zover mij bekend elk jaar weer klaar.”

“Adopteer je route en help de paardensport en jezelf!”

Buitenrijden.nl

Op Buitenrijden.nl vind je meer informatie over ‘Adopteer je route’ en over de klusdagen bij jou in de buurt. Zoals de naam al aangeeft, vind je op deze site eigenlijk álles waar je als recreatieruiter of -menner iets aan hebt: paardenroutes, kaarten met knooppunten waarmee je je eigen route kunt samenstellen, informatie voor recreatieruiters (concreet: voer- en dranktips voor onderweg, rijden op het strand, rijden in het verkeer …). En heb je er wel eens aan gedacht om op vakantie te gaan met je paard en/of een trektocht te maken? 

Op buitenrijden.nl vind je heel veel tips over waar je rekening mee moet houden? Er staan ook verschillende tips en adressen op waar je met je paard kunt overnachten. De site wordt regelmatig uitgebreid met nieuwe informatie en nieuws. Ook worden er cursussen en webinars georganiseerd, over bijvoorbeeld Veilig buitenrijden. Neem gewoon eens een kijkje op buitenrijden.nl of ga naar de Facebookpagina KNHSBuitenrijden. Er gaat een wereld voor je open.

Dit artikel staat ook in de nieuwste Hoefslag. 

Tekst: Christine Dijk | Foto’s: KNHS Nederland / Stock