Bloedonderzoek bij paarden, wanneer?

Je dierenarts kan het bloed op specifieke waarden controleren. Als deze waarden als afwijkend kunnen worden beschouwd, kan de dierenarts een behandelplan opstellen. Daarnaast worden ook bloedmonsters genomen van paarden die voor export naar het buitenland gaan of bijvoorbeeld bij een dopingcontrole. 

Wat houden referentiewaarden van bloed precies in?

Bloed bevat naast cel bestanddelen als witte en rode bloedcellen, ook een grote verscheidenheid aan vitamines, mineralen, eiwitten en enzymen. Al deze bestanddelen zijn belangrijk voor het functioneren van de organen en/of de regulatie van de vochtbalans, zuurgraad, e.d. Bloedonderzoek kan bij verstoringen in deze regulatie duidelijke aanwijzingen geven om deze te bestrijden. Denk bijvoorbeeld aan het toedienen van vocht of regelaars van de zuurgraad. 

Schade aan weefsels

Ook kan met behulp van bloedonderzoek schade aan weefsels worden onderzocht door te kijken naar de verschillende enzymen die een rol spelen in het functioneren van bepaalde weefsels. Door de cel opbouw en -afbraak die continu plaatsvindt in de verschillende weefsels, is er voor de meeste enzymen een ‘normaal’ gehalte in het bloed. 

Referentiewaarden betreffen de spreiding van dat gehalte in een gezond dier (95% van de gezonde dieren vallen binnen deze populatie van gezonde dieren). Als er bijvoorbeeld door schade of ontsteking aan een orgaan meer cellen dan normaal beschadigd raken, dan worden enzymen die zich normaal in de cel bevinden (en niet worden gemeten) uitgestoten in de bloedbaan. 

Afwijking?

Bij chemische analyse van het bloed kan worden aangetoond dat het gehalte van deze enzymen boven de referentiewaarden uitkomt, waarbij er dus sprake is van een afwijking. Je dierenarts kan de verschillende combinaties van afwijkingen interpreteren en de relevantie ervan beoordelen met betrekking tot de gezondheidsklachten van je paard.

Wat kan bijvoorbeeld uit bloedonderzoek naar voren komen?

Bloedarmoede of anemie 

Bloedarmoede duidt op een te lage Ht-waarde (hematocriet; dit is het volume van de rode bloedcellen in het bloed). Bloedarmoede kan worden veroorzaakt door een verwonding, maar bijvoorbeeld ook door een ernstige worminfectie of beenmerg dat onvoldoende nieuwe rode bloedcellen aanmaakt. 

Spierbevangenheid (tying-up, maandagziekte) 

Specifieke biochemische processen in de spiercellen worden mogelijk gemaakt door spierenzymen als Creatinekinase (CK) en Aspartaat-AminoTransferase (ASAT). De activiteit van CK en ASAT in het bloed raakt flink verhoogd bij spierschade of verhoogoede spierafbraak. 

PPID (voorheen ziekte van Cushing) 

Via bloedonderzoek is goed te achterhalen of een paard PPID heeft. Hierbij zal een verhoogoede concentratie van het Adrenocorticotroop hormoon (ACTH) in het bloed te vinden zijn. 

Ontstekingen

Als het paard ergens in zijn lichaam een ontsteking heeft, kan dit via bloedonderzoek vaak achterhaald worden door aantoning van afwijking in aantal of de samenstelling van de witte bloedcellen (deze zijn verantwoordelijk voor verschillende functies van het afweersysteem). Ook zijn specifieke eiwitten in verhoogde mate terug te vinden in het bloed. 

Lever- of nierafwijking

Lever en nieren vervullen in het lichaam een belangrijke rol bij verwerking en uitscheiding van afvalstoffen. Nierproblemen kunnen bijvoorbeeld aangetoond worden door een toename van ureum en creatinine in het bloed. Voor volledig onderzoek van de nieren zal ook urineonderzoek gedaan moeten worden. 

Vitamine- en/of mineralentekort

Het paardenlichaam heeft vitamines nodig voor o.a. een goed afweersysteem en de afvoer van afvalstoffen. Mineralen zorgen voor het functioneren van enzymen en hormonen en zijn nodig voor spieropbouw, botgroei, opname van water en andere stoffen. Een bloedmonster kan de waardes van essentiële vitamines en mineralen aantonen. 

Bron: De Hoefslag