Zadeldrukking: wat is het en wat doe je er aan?

21 oktober 2017, 00:00 Algemeen

Als ruiter krijg je soms ongewild te maken met een drukplek bij je paard. Soms doordat het zadel niet goed ligt of je het dekje niet recht had gelegd, soms ook zonder dat er meteen een oorzaak aan te wijzen is. Wat is eigenlijk een drukking en hoe voorkom je dat je paard zo’n vervelende drukplek krijgt?

Beschadiging van de huid

Het woord €˜drukking' wordt in de paardenwereld gebruikt voor de beschadiging van de huid als gevolg van een niet goed passend, zadel, singel, hoofdstel of halster. Een doorligplek, ook een vorm van een drukking, kan optreden wanneer een paard te veel ligt. Wanneer er te veel druk op één plaats op de huid is, wordt de onderhuid gekneusd, hoopt zich ter plaatse vocht op en ontstaat een zachte, vaak pijnlijke dikte.

Afsterven van de huid

Hoe groot een dergelijke dikte wordt hangt af van de hoeveelheid onderhuids weefsel. Als de druk ernstiger is of langer aanhoudt, krijgt de huid onvoldoende zuurstof en voeding en sterft af. Als er geen onderhuids weefsel is, zoals op de heupknobbels en op de oogbogen, wordt er geen bobbel zichtbaar, maar sterft de huid direct af en ontstaat een harde perkamentachtige plek waar de afgestorven huid vervolgens af valt.

Goed passend zadel essentieel

Een drukking kan ontstaan door een zadel. Het zorgvuldig passen van zadel en tuig is essentieel om drukkingen te voorkomen en advies van een vakman is hierbij vaak noodzakelijk. Het gebruik van gelpads is niet aan te bevelen, zeker niet direct op de huid, omdat gelpads niet ventileren en geen vocht absorberen. Een dikke in zessen opgevouwen katoenen of oude wollen deken doet dat werk doorgaans veel beter. Om wegglijden onder het zadel vandaan te voorkomen, kun je een dun katoenen sjabrak direct onder het zadel leggen.

Soorten zadeldrukking

Zadeldrukkingen zijn op diverse manieren in te delen. Een mogelijke verdeling is: - Acute gesloten drukking met intacte huid en beharing; - Open drukking met verlies van haar en een open laesie; - Chronische drukking met verlies van pigment (er ontstaan witte haren); - Chronische drukking met verlies van haren en pigment (er ontstaat roze huid); - Chronische drukking met verlies van haren en pigment, en verhoorning.

Behandeling van een zadeldrukking

Beoordeel bij een acute zadeldrukking de ligging van het zadel, liefst met de bijbehorende ruiter erop. Ook bij een goed passend zadel kunnen drukkingen optreden als de ruiter onvoldoende in evenwicht zit of er zeer lange ritten worden gemaakt. Soms ontstaat een acute drukking omdat de boom van het zadel (ongemerkt) gebroken is. Dit dient dus altijd te worden gecontroleerd. Een gesloten acute drukking kan het beste worden behandeld door middel van koelen, bijvoorbeeld met ijs en/of koud afdouchen. Zo nodig kan de dierenarts in overleg een lokale behandeling met een corticosteroïd bevattend product overwegen. Dit heeft vaak een goed effect, maar is eigenlijk een €˜noodoplossing' omdat de huid door regelmatig gebruik van een dergelijk middel dun en minder behaard wordt.

Open drukking

Bij een open drukking is goede hygiëne essentieel en is het gebruik van corticosteroïden sterk af te raden, omdat dit de genezing van de huid remt. Een chronische, niet meer actieve drukking is, wanneer de oorzaak is weggenomen, niet meer dan een schoonheidsgebrek. Andere drukkingen zijn bijvoorbeeld singeldrukkingen, plekken waar de huid doorgespoord is vanwege gebruik van de sporen, drukplekken door slecht of te strak zittende bandages. Lees het gehele artikel op KNHS.nl. Tekst: Paard&Sport (sept 2015) door Prof. Dr. Marianne Sloet, Universiteit van Utrecht Foto: Shutterstock