Gratis podcast Fenna en Gisella in gesprek met dierenarts Morgan Lashley:”Spagaat dierenarts”

Tekst: Denise Dekens | Foto’s: Sanne Wiering/ Digishots

Werkdruk en belasting

Fenna: “We gaan vandaag in gesprek met Morgan Lashley. Ik las een jaar geleden een artikel van haar over de werkdruk en belasting van dierenartsen. We hebben zelf een keer een podcast gedaan over ziel, zaligheid en zakelijk zijn, waarin we het hadden over hoe het is om in de hippische sector werkzaam te zijn. Het is een passie, maar tegelijkertijd moet je ook een balans vinden in werken, privé en zakelijk zijn.”
Gisella: “In combinatie met dat artikel dachten we dat het de moeite waard zou zijn om daarover met Morgan in gesprek te gaan.”
F: “Wat deed dat artikel met jou?”
G: “Ik was me er al wel van bewust. Diergeneeskunde is een heel mooi vak, dat door veel dierenartsen met ziel en zaligheid wordt uitgevoerd, maar er is ook een keerzijde. Dierenartsen zitten geregeld in een spagaat. Het is best zwaar om vol te houden. Ik hoop dat eigenaren van paarden en andere dieren zich daar ook bewust van worden.”

Welkom

F: “Welkom Morgan. Stel je even voor.”
Morgan: “Ik ben in 2009 afgestudeerd als dierenarts. Daarna heb ik in Zweden gewerkt. Tien jaar geleden ben ik terug gekomen en ik richt me nu voornamelijk op revalidatie. Sinds 2022 ben ik Europees specialist op het gebied van sportgeneeskunde en revalidatie en sinds 1 april 2023 ben ik werkzaam op de Faculteit Diergeneeskunde. Ik schrijf ook voor Paardenarts.nl, zo ook het bewuste artikel. Ik zie best wel vaak op social media-verhalen voorbij komen, vaak van één kant belicht, met een negatieve toon. Dat grijpt me aan, want ik weet hoe collega’s erin staan. Ik stapte soms ook met tranen in de auto. Het voelt soms zo oneerlijk hoe er naar dierenartsen gekeken wordt.”

Nu ten opzichte van vroeger

F: “Is het werk als dierenarts veranderd ten opzichte van vroeger?”
M: “Diergeneeskunde heeft een enorme ontwikkeling doorgemaakt de laatste jaren. Vroeger was de dierenarts vaak man en de vrouw was assistente. Je zag meer één-mans-praktijken met alle diersoorten. Nu wordt er steeds meer gespecialiseerd en zijn er grotere praktijken. Daarmee gaan we ook de diepte in. Dokter Google is er ook bij gekomen. Dat kan behulpzaam zijn, maar soms ook lastig, omdat alles op internet geplaatst mag worden; waar of niet waar. Eigenaren zijn ook veel mondiger nu.”
G: Ik denk ook dat het beeld van dierenarts nog geromantiseerd wordt, beetje á la dokter Pol.”
M: “Dat klopt. Dokter Pol is soms wel een angel in ons vel. Hij probeert alles zo goedkoop mogelijk te doen, maar als je nog steeds pijnlijke ingrepen doet zonder verdoving, omdat dat goedkoper is, dan vind ik dat niet meer van deze tijd. Wij worden er vervolgens op aan gekeken dat wij duurder zijn, maar hij heeft geen nascholing gevolgd of dure apparatuur gekocht. Als eigenaar wil je toch dat je dierenarts zich door ontwikkelt en meer de diepte in kan gaan?”

Duur of kostbaar?

F: “Vaak wordt gezegd dat een dierenarts duur is.”
M: “Zorg is kostbaar. Dat komt door personeel, apparatuur en na- en bijscholingen. Duur is dat het meer kost dan het zou mogen zijn en dat is niet zo. Veterinaire zorg is over het algemeen veel goedkoper dan humane zorg.”
G: “Het is allemaal niet zo romantisch als je naar de cijfers kijkt. Het percentage dierenartsen dat ermee stopt na korte tijd is hoog.”
M: “Het is ongeveer 17% en dat stijgt nog steeds. Dat is veel.”
G: “Zeker als je ziet hoe lang en zwaar de opleiding is en wat voor studieschuld opgebouwd is.”
M: “Er spelen verschillende factoren een rol. De balans werk-privé is vaak ingewikkeld. Als je kijkt naar de salarissen die bij universitaire studies passen, dan worden de dierenartsen als één na slechtste betaald. Dus een hoge studieschuld en relatief weinig inkomen. Daarnaast speelt het fenomeen compassion fatique. Je wil heel graag dat een patiënt beter wordt en je wil weten wat hem mankeert, maar het is niet zwart/wit. Soms krijg je geen duidelijk antwoord. Het is dan lastig om dat niet op jezelf te betrekken. Wij zijn geen slechte dierenartsen, maar hebben ook maar beperkte middelen en paarden kunnen niet praten. Daarnaast is er veel druk van eigenaren en social media, waarop je soms met naam en toenaam te kakken wordt gezet. Jonge collega’s worden ook niet altijd goed opgevangen en voelen zich alleen gelaten als ze moeilijke dingen alleen moeten doen.”

Impact nachtdiensten

G: “Mensen verwachten dat er dag en nacht een dierenarts beschikbaar is. Hoeveel impact heeft het draaien van nachtdiensten?”
M: “Heel veel. Bij humane nachtdiensten ben je overdag vrij om bij te slapen, maar dierenartsen beginnen om 8.00 uur gewoon weer aan hun werkdag.”
F: “Ik zou niet meer volledig kunnen functioneren, maar dat wordt wel verwacht.”
G: “Eigenaren die ‘s nachts bellen zijn zich vaak niet ervan bewust dat er gewoon een werkdag volgt.”
M: “Optimaal zou zijn om overdag bij te slapen, maar dan zouden er ook meer dierenartsen moeten zijn en gaan de kosten weer omhoog.”
F: “Het aantal dierenartsen daalt, dus de druk wordt dan nog hoger.”
G: “Misschien zouden wel meer mensen in het vak blijven als het zo geregeld zou worden.”
M: “Bij gezelschapsdieren kun je nu vaak ‘s nachts niet meer bij je eigen arts terecht, maar moet je soms wel een half uur reizen. Dat is een belasting, maar in Zweden ben je zes uur onderweg om je paard te laten opereren. We zitten in een spagaat. Je wilt zorg waarborgen, maar er komen steeds minder dierenartsen, dus de druk wordt groter.”
G: “Ik vind dat eigenaren ook moeten begrijpen hoe het zit en wat er van een dierenarts verwacht wordt. Het is ook maar een mens met heel veel hart voor dieren en een enorme werkethiek.”

Gisella en Fenna

Gisella Bartels is dierfysiotherapeut, chiropractor en amazone. Ze is eigenaresse van Bartels Horse & Health Instituut. Gisella is breed ontwikkeld in de anatomie en biomechanica van het paard. Verder studeerde ze bewegingswetenschappen en bedrijfskunde & agribusiness. Fenna Elzinga is voormalig internationaal reining-amazone en richt zich met haar bedrijf Lelymare Horses op de opfok van jonge paarden en de revalidatie van (sport)paarden. Ze studeerde organisatiekunde.

Beluister hier de hele podcast.