Sturen? Neem de schouder mee!

Voor Grand Prix-ruiter Theo Hanzon vormen een fijne afwerking en mooie aanleuning zijn handelsmerk. Hoe hij dat voor elkaar krijgt? “Je paard in de krul laten lopen, is niet het doel. Het gaat erom dat het paard met losheid en een swingende rug loopt en als vanzelf de juiste hoofdhals-houding aanneemt. Het begint bij het principe van sturen met de schouders.”

“Aanleuning begint met het sturen van je paard. Bij het rijden van mijn jonge én oude paarden hanteer ik een aantal simpele basisprincipes. Alles voor het zadel (de schouder, de hals en het hoofd) regel ik met mijn teugels. Alles achter het zadel (de achterbenen) met mijn beenhulpen. En dat blijft door de hele opleiding van het paard zo.”

“Laten we beginnen met het sturen. Als ik begin met een jong paard vind ik stelling en buiging in de hals niet zo belangrijk. Ik focus in het begin op het met twee teugels sturen van de schouder. Ik doe dat met twee handen, door aan de ene kant mijn teugel tegen de hals aan te leggen, en aan de andere kant mijn hand wat van de hals af te houden. Ik heb dus op twee teugels verbinding, waarvan de ene teugel via druk op de hals stuurt, en de andere van de hals afgehouden wordt. Zo probeer ik de schouder naar links of naar rechts te plaatsen. Als de schouder de bocht omgaat, volgt de rest vanzelf.”

“Een jong paard snapt in het begin natuurlijk niet, dat als ik met twee teugels stuur, ik daarmee bedoel dat ik de bocht om wil. Dat moet je je paard leren. En dat leer je gewoon door het te doen. Met twee teugels probeer ik de schouder naar links of naar rechts te zetten. De ene teugel leg ik tegen de hals, aan de andere kant haal ik mijn hand van de hals af. Ik zorg dat ik aan twee teugels verbinding houd.”

“Heel vaak reageert een paard ‘per ongeluk’ een keer de goede kant op. Dan ontspan ik mijn handen. Dat is heel belangrijk. Doordat dan de druk van de teugel af gaat, ervaart een paard dat als een beloning. Door dit te herhalen en te oefenen, leert het paard op deze manier op de juiste manier te reageren. Op een gegeven moment gaat het sturen op deze manier als vanzelf.”

“Als ik de controle heb over de schouder ga ik pas de buiging in de hals erbij pakken. Bijvoorbeeld in een volte of in een wending. Op het moment dat ik buiging of stelling wil, vraag ik dat met één teugel. In het begin merk je vaak dat het paard op het moment dat het de hals naar binnen brengt, ook naar binnen valt. Maar omdat je geoefend hebt dat je met twee teugels de schouder kan plaatsen, kun je dat corrigeren door de schouder naar buiten te plaatsen. Om daarna opnieuw de stelling te vragen met één teugel. Ook dit is een kwestie van herhalen en belonen als het paard de juiste reactie geeft.”

“Dit kan je eigenlijk ieder paard leren. Soms zijn er natuurlijk problemen. Voor een deel kunnen die veroorzaakt worden doordat de ruiter het principe van ‘loslaten’ (belonen) niet goed toepast. Hierdoor snapt een paard niet goed wat de bedoeling is. Ook kunnen er andere oorzaken zijn, waardoor het niet lukt. Het is zaak die tijdig te herkennen. Denk bijvoorbeeld aan problemen in de mond (tandarts), een niet passend bit (bitfitter) of misschien pas het principe net niet helemaal goed toe. Schakel altijd een specialist in als het niet lukt. Vraag om hulp en help zou je paard en uiteindelijk jezelf.”