Column paardenarts Rodinde Hoogenraad: “Te snel afkeuren?”

17 februari 2023, 15:00 Welzijn Advertisement

Rodinde: “Een amazone wil bijvoorbeeld een jong paard aanschaffen om het zelf op te leiden. Zo’n jong dier heeft nog een lange carrière voor de boeg, dus de amazone laat hem veterinair keuren om met een gezond paard de opleiding te kunnen starten. De klinische keuring verloopt voorspoedig, zonder bemerkingen. De amazone wil graag zekerheid en laat rug, benen en hals op de röntgenfoto zetten. Daar ziet de dierenarts een lichte afwijking in de rug: op twee plekken zitten wervels iets te dicht op elkaar. Diagnose: beginnende Kissing Spines. Dan volgt de discussie: krijgt het paard hier, vroeg of laat, last van? Die vraag is niet eenvoudig te beantwoorden. Er zijn legio voorbeelden van paarden die op hoog niveau in de sport lopen, terwijl ze op basis van de röntgenfoto’s zouden worden afgekeurd. Misschien hebben deze, vaak oudere paarden, de rugproblemen op latere leeftijd ontwikkeld, of een manier gevonden om met het rugprobleem toch in de sport te presteren of hebben er kennelijk niet zo veel last van. Voor een jong paard dat al Kissing Spines heeft, ligt de prognose wellicht anders.”

Niet altijd einde oefening

“Uit mijn eigen praktijk ken ik veel voorbeelden van paarden met Kissing Spines, in meer of mindere mate, die toch hun werk kunnen doen. Voorwaarde daarbij is wel dat de rest van de wervelkolom goed kan functioneren, dat alle wervels soepel kunnen bewegen en de spieren los zijn door het toepassen van manuele therapie en fysiotherapie. Daarbij moet de training worden aangepast; bijvoorbeeld rijden en longeren afwisselen. Het gebeurt ook dat ik paarden krijg met staak- en rijkunstige klachten, die Kissing Spines hebben, maar die na het behandelen van de rug toch klachtenvrij bewegen. Kennelijk zat de pijn niet precies op de plaats van de Kissing Spines, maar elders.”

Management tevens bepalend

“Anderzijds zijn er ook paarden met deze aandoening die op geen enkele behandeling reageren en die om die reden uit de sport worden genomen. Het probleem is dat dit van te voren vaak niet in te schatten is bij het individuele paard. Het is niet altijd zo dat Kissing Spines in de loop der jaren erger wordt, het kan ook stabiel blijven. Dat hangt mede af van de aanleg van het paard, trainingsmethodes en bijvoorbeeld een goed passend zadel. Daarbij komt dat in de diergeneeskunde het inzicht over hoe je hier mee om moet gaan door de jaren heen is veranderd. Er was een tijd dat alle vormen van Kissing Spines afgekeurd werden. Het besef dat daarmee talentvolle paarden op een lichte bemerking onnodig afgeserveerd werden, groeide. Toen kwam er een classificatie: de mildere vormen kregen een ‘ja’ en de ernstige vormen een no-go. Hoe dan ook zal een dierenarts een inschatting moeten maken en een prognose geven. Ervaren dierenartsen die veel sportpaarden keuren, hebben er wel een gevoel bij als ze de foto’s zien en het paard en zijn bouw, karakter en het klinisch beeld bij elkaar optellen. Minder ervaren collega’s zullen een paard misschien sneller afkeuren. Dan is er ook altijd nog de dreiging van juridische consequenties, mocht een paard toch klachten ontwikkelen. Daarbij staat dan mede de vraag centraal of de Kissing Spines de oorzaak van die klachten is en of de arts dat op moment van keuren had kunnen constateren. Er zijn ook dierenartsen die een heel verhaal, met alle mitsen en maren, op het keuringsrapport van het paard schrijven. Voor een ruiter of amazone die het paard opleidt om verder te verkopen, zal dit geen aantrekkelijke optie zijn.” 

Geen garantie

“Het wordt nog gecompliceerder wanneer het betreffende paard naar het buitenland wordt verkocht. De koper heeft meestal een dierenarts uit eigen land die de röntgenfoto’s beoordeelt. Deze interpreteert en classificeert geconstateerde bemerkingen soms anders. De trend van de afgelopen jaren is om dan maar steeds meer foto’s te maken, om op deze manier meer ‘zekerheid’ te krijgen. Echter, bij levende have zijn garanties eigenlijk niet te geven en zeker geen levenslange. Meer foto’s betekent in de meeste gevallen ook meer (lichte) bemerkingen, geen enkel paard is immers perfect. Voor de dierenarts blijft dit een zeer moeilijke zaak. Het is erg lastig om een rechtlijnig verband te trekken tussen de waarneembare afwijkingen op de röntgenfoto en de klachten die het paard heeft, of zal krijgen in de toekomst.
Neem als koper een dierenarts in de arm wiens oordeel je vertrouwt en waar je goed mee kunt overleggen. Een (lichte) bemerking betekent voor een paard namelijk lang niet altijd het einde van een (glansrijke) sportcarrière.”

Bron: De Hoefslag, deze column heeft ook in Hoefslag magazine gestaan.