Foto ter illustratie
Foto ter illustratie Foto: Remco Veurink

Giftige planten

Verzorging Opvallend

Er zijn heel veel planten en bloemen die niet gezond zijn voor paarden. Sommige planten zorgen voor huiduitslag, een allergische reactie of verminderde eetlust. Andere planten veroorzaken koliek, leverfalen en soms zelfs het overlijden van je paard. Daarom is het belangrijk te weten welke planten gevaarlijk zijn, wat de symptomen zijn van een vergiftiging en hoe je moet handelen als jouw paard van een giftige plant heeft gegeten. 

Advertisement

Slechte kwaliteit hooi

Hoewel paarden vaak wel beter weten, kan het toch voorkomen dat je paard een hap neemt van een stuk onkruid dat niet goed voor hem is. Vooral veulens willen uit nieuwsgierigheid hun tanden wel eens zetten in een klaproos, een boterbloem of een andere interessant uitziende plant. Ook paarden die honger hebben of te weinig voedingsstoffen vinden in hun dagelijks rantsoen, kunnen geneigd zijn van een giftige plant te eten. Vergiftiging gebeurt echter meestal door slechte kwaliteit hooi. Veel foute planten verliezen hun kenmerkende geur en smaak door verdroging. Paarden herkennen de plant dan niet meer als giftig en eten het nietsvermoedend op.

Giftige planten

Heel veel planten, bloemen en vruchten zijn giftig voor paarden. Denk bijvoorbeeld aan boterbloemen, basterdklaver, paardenstaart, dolle kervel, eikels en buxus. Gelukkig zijn er gradaties in giftigheid. Niet alle giftige planten leiden tot een langzame, pijnlijke dood. Soms moet een paard kilo’s van een plant eten, voordat hij er ziek van wordt. Dit is het geval met eikels. Hoewel het ene paard er gevoeliger voor is dan het andere, mag je er van uitgaan dat een paar eikels niets af doen aan de gezondheid van je paard. Het is pas schadelijk als paarden grote hoeveelheden binnenkrijgen en dan vooral ook van de groene eikels. Die kunnen in grote aantallen nierschade opleveren. 

Boekweit

Ook boekweit is een giftig plantje dat pas gevaarlijk wordt als je paard er teveel van eet. Boekweit is een eenjarige plant die bloeit tussen juli en september. De stengel is rood- tot paarsbruin en de bloemen zijn klein en wit. Het eten van veel boekweitplantjes veroorzaakt fotosensibiliteit. Dat lijkt op een soort zonnebrand met kleine, rode wondjes die moeilijk genezen. Je paard kan er ook nerveus en geagiteerd van raken. 

Boterbloem

Boterbloemen komen veel voor in moerassige gebieden en in zure weides. Paarden laten deze kleine gele bloemetjes normaal links liggen. Vooral het sap van de bloem is giftig en veroorzaakt in het ergste geval verlamming. Vaker zal een paard na opname van het gif overvloedig gaan kwijlen, koliek krijgen, maagdarmontstekingen hebben en bloed plassen door nierschade. 

Boerenwormkruid

Boerenwormkruid jaagt veel paardenliefhebbers schrik aan omdat het zo lijkt op Jacobskruiskruid. Het groeit ook samen in bermen en braakliggende terreinen. Boerenwormkruid heeft gele bolvormige bloemen en gekartelde bladeren. Net als Jacobskruiskruid blijft boerenwormkruid giftig na verdroging. De gevolgen zijn gelukkig niet hetzelfde. Boerenwormkruid veroorzaakt krampen, opwinding en in het ergste geval leverproblemen.

Dodelijke planten

Helaas zijn er ook planten die de dood tot gevolg kunnen hebben. Een voorbeeld van een dodelijke plant is vingerhoedskruid. Deze plant met zijn witte tot paarse klokvormige bloemen komt veel in tuinen voor en wordt vaak bezocht door hommels. Ook in het bos staan ooit verwilderde exemplaren. Zorg er dus voor dat je paard geen hap neemt van deze plant tijdens een bosrit. Vingerhoedskruid bloeit tussen mei en oktober en is helemaal giftig, ook gedroogd. Vooral de zaden en de bladeren zijn gevaarlijk. Het kauwen op vingerhoedskruid veroorzaakt mond- en keelontsteking. Slikt je paard het ook nog door, dan krijgt hij diarree, koliek, spasmen en uiteindelijk een hartstilstand waaraan hij kan sterven. 

Nachtschade

Een hele familie giftige planten zijn planten uit de nachtschadefamilie. In sommige gevallen is nachtschade ook dodelijk voor paarden. De tomaten- en aardappelplant behoren tot de familie nachtschade. Net als de beter bekende zwarte nachtschade. De verschillende planten uit deze familie lijken op elkaar. Het zijn planten met een stevige stengel die groen tot roodbruin of paars is. Ze hebben kleine bloemetjes, afhankelijke van de soort wit of paars, met een geel hart. De meeste soorten hebben kleine besjes die, als ze groen en onrijp zijn, op erwtjes lijken. De rijpe besjes zijn dieppaars tot zwart. Het eten van nachtschade planten is gevaarlijk voor de paarden. De symptomen verschillen per soort: na het eten van bilzekruid, dat veel op mesthopen en in bermen groeit, kunnen paarden gaan hallucineren en is er kans op onderdrukking van het centrale zenuwstelsel. Zijn broertje doornappel, ook te vinden op mesthopen en in tuinen, veroorzaakt dezelfde symptomen. Zwarte nachtschade is de bekendste en misschien ook wel de gevaarlijkste van de familie. Deze plant is bijna overal te vinden: in de wei, in bermen, in de tuin, in het bos. Zwarte nachtschade veroorzaakt maagdarmoestoornissen, neerslachtigheid, ongecoördineerde bewegingen en een versnelde ademhaling en hartslag die fataal kunnen zijn.

Jacobskruiskruid

De schrik van elke paardeneigenaar en ontzettend giftig is Jacobskruiskruid. Het is een tweejarige plant die in het tweede jaar tussen juli en oktober in bloei staat. Maar deze plant is altijd giftig, zowel in bloei, als gedroogd. Jacobskruiskruid komt veel voor in weides, bermen, bosranden en braakliggende terreinen. Het gevaar van de plant is dat ze in gedroogde toestand wel haar kenmerkende geur en smaak verliest, maar niet haar giftige stoffen. Omdat Jacobskruiskruid voorkomt in weides, bestaat er ook de grote kans dat het in het hooi terechtkomt. Paarden zien de plant dan niet meer als giftig en eten nietsvermoedend een giftig maal. 

Twee manieren van vergiftiging

De vergiftiging kan zich op twee manieren manifesteren: een acute vergiftiging of een sluimerende vergiftiging. Meestal is ziekte door Jacobskruiskruid sluimerend. Een paard dat teveel van de plant heeft gegeten, zal zijn eetlust verliezen en daardoor sterk vermageren. Hij wordt sloom, draaierig, gaat wankel lopen en soms zelfs omvallen. Omdat de lever aangetast is, zullen de slijmvliezen geel worden. Een sluimerende vergiftiging is meestal niet meer te genezen. Tegen de tijd dat je ontdekt hebt wat de ziekte is, is je paard waarschijnlijk al zo ziek en zwak dat alleen euthanasie hem uit zijn lijden kan verlossen. Meer kans op genezing heb je bij een acute Jacobskruiskruidvergiftiging. Dan zal je paard een paar uur na het eten van de giftige plant al ziek worden. Dat uit zich in koliek, spierzwakte, versnelde ademhaling en pols. Als je geen actie onderneemt, zal je paard na enkele dagen tot weken een pijnlijke dood sterven. Ben je er wel op tijd bij, dan kan de dierenarts een behandeling starten met ontstekingsremmers en een infuus tegen de giftige stoffen. Soms loopt dat goed af, vaak ook niet. Want een lever die beschadigd is, blijft onherstelbaar beschadigd.

Belangrijk! 

Er zijn zo veel planten giftig voor paarden, dat je er bijna paranoïde van zou worden. Dat is echter nergens voor nodig. Heb vertrouwen in je paard. Het zal zelden gebeuren dat hij hapt van een giftige plant. Zorg er verder voor dat je hooi van goede kwaliteit is en kijk het steekproefsgewijs na. Omdat veel planten en bloemen uit de tuin, zoals buxus, taxus en rododendron, giftig kunnen zijn, moet je paarden dus nooit tuin- en snoeiafval geven. Als je op buitenrit gaat, zorg dan dat je paard niet snel in een struik of in de berm een hap meegraait. Twijfel je toch over zijn gezondheid na het eten van een dubieus stukje groen? Speel dan op zeker en bel de dierenarts. 

Bron: De Hoefslag