De getallen liegen er niet om: 13% van de Nederlanders heeft overgewicht. In de paardenwereld is dat niet anders. Het is geen gemakkelijk onderwerp en er wordt weinig over gesproken, de KNHS brengt hier verandering in.

Uit onderzoek blijkt dat de gemiddelde paardensporter lang niet uitblinkt in fitheid, lenigheid en conditie als zij vergeleken worden met andere sporters. Lammert Haanstra beaamt dat onze fysieke gesteldheid achteruit gaat: ‘De beste groep lesklanten van nu is slechter dan de slechtste groep klanten voordat er spraken was van de computergeneratie. Daarnaast ben ik ervan overtuigd dat die achteruitgang niet gecompenseerd kan worden door de steeds betere paarden die we fokken,’ legt Haanstra uit.

‘Ik denk dat het komt omdat kinderen voor de computergeneratie automatisch meer beweging kreeg dan de kinderen van nu. Kinderen worden door ouders naar de manege gebracht, rijden een uurtje paard en gaan weer naar huis. Buitenspelen gebeurt steeds minder en computerspelletjes zijn handig en een aantrekkelijk alternatief. Ik vind het belangrijk dat we meer aandacht besteden aan bewegen in de breedste zin van het woord.’

Effect van overgewicht op het paard

‘Sinds de jaren tachtig wordt er onderzoek gedaan naar het effect van overgewicht van de ruiter op het paard,’ aldus sportpsycholoog Inga Wolframm. ‘Hierin kwam naar voren dat een paard geen problemen ondervindt wanneer het lichaamsgewicht van de ruiter tussen de 15 en de 20% van zijn eigen lichaamsgewicht is. Dit betekent dat een paard van 600 kilo, geen problemen zou moeten hebben met een ruiter van 102 kilogram. Maar het heeft niet alleen te maken met lichaamsgewicht, er spelen meerdere factoren een rol. Zo kan een zwaardere ruiter met een goede conditie en een onafhankelijke zit en coördinatie beter voor het paard zijn dan een lichtere, slappere en niet-onafhankelijke ruiter. Daarnaast speelt ook de gespierdheid en het niveau van het paard een rol.’

‘De rompstabiliteit van zowel paard als ruiter is erg belangrijk. Daarnaast zouden alle ruiters bewust moeten zijn van wat zij van het paard vragen. Welke oefeningen en in welke gangen? Hoelang en wat wil ik er mee bereiken?’

Regels ontwikkelen

We kunnen regels ontwikkelen met betrekking tot dit onderwerp, maar het is complex. Ruiters moeten blijven reflecteren en de bewustwording van waar ze mee bezig zijn is uitermate belangrijk. Het is logisch dat je op een bepaald moment een blinde vlek krijgt tijdens je trainingen. Zorg er daardoor voor dat je anderen mee laat kijken.

‘Het onderwerp moet bespreekbaar zijn’

‘Dit onderwerp moet bespreekbaar zijn,’ vindt Haanstra. De instructeur is daar volgens hem verantwoordelijk voor. ‘Het hoeft niet meteen besproken worden in een groep, het kan ook na de les met een kop koffie. Met een goed gesprek waarin de ruiter de kans krijgt om zijn verhaal te vertellen, kan er al veel worden opgelost.’

‘Zeker in onze door jonge vrouwen bevolkte paardenwereld is het moeilijk om over je gewicht te praten. Overgewicht is niet goed, maar ondergewicht kan net zo goed een probleem zijn. Gezondheidsproblemen die ontstaan door het doorslaan in het afvallen is het laatste wat we willen bereiken,’ legt Wolframm uit.

Steeds meer aandacht

Er ontstaat steeds meer aandacht voor ruiterfitheid. Zo is er ruiterfitness, zijn er bootcamps ontwikkeld voor ruiters en zijn er oefeningen voor thuis. Lammert Haanstra maakt ruiteranalyses samen met Ferry Ferweda, directeur van Ruiterfit. ‘Ik denk dat hier de toekomst ligt. De paardensport kost al tijd en energie genoeg, maar via deze weg kun je aan de slag met jou zwakke punten in het zadel. Het verschil zal snel zichtbaar zijn.’

Ook de KNHS besteed meer en meer aandacht aan ruiterfitheid. Zo wordt er tijdens de bijscholing van instructeur gewerkt met de flexchair en in de tweede fase van de ruiteropleiding is ruiterfitheid een onderwerp. Daarnaast zijn er veel apps die je kunnen helpen bij het werken aan jouw gesteldheid.

Bron: KNHS

Foto: Digishots